Met probiotica aan je zijde ben je klaar voor de strijd tegen slechte bacteriën. Want laten we eerlijk zijn, wie wil er nu een gebrek aan darmbalans? Met probiotica heb je de beste bescherming voor een gezonde darmflora en een blije buik.
Probiotica bestaan uit goede levende bacteriën en/of gisten die van nature in je lichaam leven. Je hebt voortdurend zowel goede als slechte bacteriën in je lichaam. Als je een infectie krijgt, zijn er meer slechte bacteriën, waardoor je systeem uit balans raakt. Goede bacteriën helpen de extra slechte bacteriën te elimineren, waardoor het evenwicht terugkeert. Probiotica-supplementen zijn een manier om weer goede bacteriën aan je lichaam toe te voegen.
Dit artikel is een deep dive (2200 woorden) in het onderwerp probiotica. Een beknopte versie (600 woorden) van dit artikel kun je hier vinden: Probiotica 101: alles wat je moet weten over de goede bacteriën in je lichaam in 2023.
– Redactie Goodfeeling.nl
Probiotica:
- Zijn een combinatie van levende nuttige bacteriën en/of gisten die van nature in je lichaam leven. Bacteriën worden meestal negatief bekeken als iets dat je ziek maakt. Je hebt echter voortdurend twee soorten bacteriën in en op je lichaam – goede en slechte bacteriën.
- Bestaan uit goede bacteriën die helpen je lichaam gezond te houden en goed te laten werken. Deze goede bacteriën helpen je op vele manieren, waaronder het bestrijden van slechte bacteriën als je er te veel van hebt, waardoor je je beter gaat voelen.
- Maken deel uit van een groter geheel betreffende bacteriën en je lichaam – je microbioom. Zie een microbioom als een diverse gemeenschap van organismen, zoals een bos, die samenwerken om je lichaam gezond te houden. Deze gemeenschap bestaat uit dingen die microben heten. Je hebt triljoenen microben op en in je lichaam. Deze microben zijn een combinatie van:
- Bacteriën.
- Fungi (inclusief gisten).
- Virussen.
- Protozoa.
Een microbioom is altijd uniek. Geen twee mensen hebben dezelfde microbiële cellen – zelfs bij tweelingen zijn ze verschillend.
Een microbe kan alleen een probioticum worden genoemd als het geïsoleerd kan worden uit de mens, overleeft in de darmen na inname, een bewezen voordeel biedt voor de gezondheid en veilig te gebruiken is.
Waar leven de nuttige probiotica (microben) in mijn lichaam?
Hoewel de meest voorkomende plaats die met nuttige microben is verbonden je darmen zijn (meestal dikke darmen), heb je verschillende plaatsen in en op je lichaam die goede microben herbergen. Deze plaatsen staan in contact met de “buitenwereld” en omvatten je:
- Darmen.
- Mond.
- Vagina.
- Uitwerpselen.
- Huid.
- Longen.
Hoe werken probiotica?
De belangrijkste taak van deze nuttige microben, of goede bacteriën, is het handhaven van een gezond evenwicht in je lichaam. Zie het als het in neutraal houden van je lichaam. Als je ziek bent, komen slechte bacteriën je lichaam binnen en nemen in aantal toe. Hierdoor raakt je lichaam uit balans. Goede bacteriën werken om de slechte bacteriën te bestrijden en het evenwicht in je lichaam te herstellen, waardoor je je beter voelt.
Goede bacteriën houden je gezond door je immuunfunctie te ondersteunen en ontstekingen onder controle te houden. Bepaalde soorten goede bacteriën kunnen ook:
- Je lichaam helpen voedsel te verteren.
- Voorkomen dat slechte bacteriën uit de hand lopen en je ziek maken.
- Maken vitamines aan.
- Help de cellen in je darmen te ondersteunen om te voorkomen dat slechte bacteriën die je (via eten of drinken) hebt binnengekregen in je bloed terechtkomen.
- Het afbreken en absorberen van medicijnen.
Deze evenwichtsoefening gebeurt van nature voortdurend in je lichaam. Je hoeft eigenlijk geen probiotische supplementen te nemen om dit voor elkaar te krijgen. Goede bacteriën zijn gewoon een natuurlijk onderdeel van je lichaam. Elke dag een uitgebalanceerd dieet eten dat rijk is aan vezels helpt om het aantal goede bacteriën op peil te houden.
Wat zijn de meest voorkomende soorten probiotische bacteriën?
Hoewel er vele soorten bacteriën zijn die als probiotica kunnen worden beschouwd, zijn er twee specifieke soorten bacteriën die als nuttige microben veel voorkomen in winkels. Deze omvatten:
- Lactobacillus.
- Bifidobacterium.
Probiotica bestaan ook uit goede gist. Het meest voorkomende type gist dat in probiotica voorkomt is:
- Saccharomyces boulardii.
Kan ik deze nuttige microben gebruiken om te helpen bij medische aandoeningen?
Er wordt op dit moment een heleboel onderzoek gedaan naar wat probiotica voor je lichaam kunnen doen. Hoewel er veel mogelijk positieve uitkomsten zijn, zijn onderzoekers nog steeds bezig definitieve antwoorden te vinden over hoe deze nuttige microben kunnen helpen bij verschillende aandoeningen.
Er zijn echter enkele medische aandoeningen waarbij deze nuttige microben wél kunnen helpen. Dit kan per persoon verschillen, wat betekent dat wat voor de een werkt, voor de ander misschien niet werkt. Deze kunnen ook variëren op basis van het bepaalde probioticum dat wordt ingenomen.
Enkele van de aandoeningen die geholpen kunnen worden door de hoeveelheid probiotica in je lichaam te verhogen (via voedsel of supplementen) zijn:
- Diarree (zowel diarree veroorzaakt door antibiotica als door Clostridioides difficile (C. diff) infectie).
- Constipatie.
- Inflammatoire darmziekte (IBD).
- Prikkelbare darm syndroom (IBS).
- Gistinfecties.
- Urineweginfecties.
- Tandvleesaandoeningen.
- Lactose-intolerantie.
- Eczeem (atopische dermatitis).
- Infecties van de bovenste luchtwegen (oorontsteking, verkoudheid, sinusitis).
- Sepsis (vooral bij zuigelingen).
Kan ik iets nemen of eten om deze nuttige microben in mijn lichaam te verhogen?
Je kunt de hoeveelheid goede microben in je lichaam vergroten door middel van allerlei voedingsmiddelen, dranken en supplementen. Misschien heb je al bepaalde voedingsmiddelen in je dagelijkse voeding die probiotica bevatten.
Vooral gefermenteerd voedsel (bijvoorbeeld yoghurt en augurken) herbergt een groot aantal goede bacteriën die je lichaam ten goede komen. Er zijn ook gefermenteerde drankjes zoals kombucha (gefermenteerde thee) of kefir (gefermenteerde zuiveldrank) die extra nuttige microben in je dieet introduceren.
Afgezien van voedsel, kun je er ook voor kiezen om goede bacteriën in je dieet op te nemen.
Naast voedsel kun je probiotica aan je dieet toevoegen via voedingssupplementen. Dit zijn geen geneesmiddelen, dus ze hoeven niet goedgekeurd te worden.
Kan ik probiotica uit voedsel halen?
Je kunt de gunstige microben in je lichaam absoluut verhogen uit het voedsel dat je eet. Bepaalde voedingsmiddelen hebben probiotica (goede bacteriën) in zich en kunnen de gezondheid van je microbioom ten goede komen.
Deze voedingsmiddelen kun je op elk moment van de dag in je dieet introduceren. Misschien eet je ze nu zelfs regelmatig en realiseer je je niet dat ze probiotica bevatten. Je zult het voedseletiket willen controleren op “levende en actieve culturen.” Enkele suggesties voor slechts enkele probiotica-rijke voedingsmiddelen die je aan je dieet kunt toevoegen en enkele momenten om ze te proberen zijn:
Als ontbijt:
- Yoghurt.
- Botermelk.
- Zuurdesembrood.
Voor de lunch:
- Cottage cheese.
- Kombucha.
- Tempeh.
Voor een tussendoortje:
- Gegiste augurken.
Als avondeten:
- Gegiste zuurkool.
- Kimchi.
- Miso soep.
Zorg ervoor dat je elke keer dat je gaat eten nog steeds een evenwichtige en gezonde maaltijd maakt. Hoewel het toevoegen van probiotica-rijke voedingsmiddelen aan je dieet geen kwaad kan, is balans nog steeds de sleutel. Als je te veel van één voedingsmiddel toevoegt, kan je lichaam niet profiteren van de voordelen van andere voedselgroepen.
Hoe neem ik een probiotisch supplement?
Er zijn verschillende manieren waarop je een probiotisch supplement kunt innemen. Ze zijn er in verschillende vormen, onder andere in:
- Voedingsmiddelen.
- Dranken.
- Capsules of pillen.
- Poeders.
- Vloeistoffen.
Probiotische supplementen kunnen worden gecombineerd met een prebioticum. Prebiotica zijn complexe koolhydraten die de micro-organismen in je darmen voeden. In principe zijn prebiotica de “voedselbron” voor de goede bacteriën. Ze helpen de goede bacteriën te voeden en gezond te houden. Prebiotica omvatten inuline, pectine en resistente zetmeel. Wanneer je een supplement hebt dat een probioticum en prebioticum combineert, heet het een synbioticum.
Hoe effectief zijn deze nuttige microben?
Onderzoekers weten momenteel niet zeker hoe effectief probiotische supplementen zijn voor de behandeling van aandoeningen. Er is voortdurend onderzoek naar dit onderwerp. Hoewel veel onderzoeken positieve resultaten hebben opgeleverd over het effect van probiotische supplementen, is er nog steeds meer onderzoek nodig.
Het is ook belangrijk om in gedachten te houden dat voedingssupplementen, in tegenstelling tot medicijnen, niet te hoeven goedgekeurd. Dit betekent dat fabrikanten de supplementen gewoon kunnen verkopen met “ beweringen” dat het een veilig en effectief middel is.
Spreek altijd met je huisarts (of kinderarts) voordat je een supplement neemt of aan je kind geeft. Supplementen kunnen invloed hebben op medicijnen die je gebruikt. Als je zwanger bent of borstvoeding geeft, overleg dan met je zorgverlener voordat je een supplement neemt.
Zijn er bewaarinstructies voor probiotica?
Sommige probiotica stammen zijn erg kwetsbaar en moeten beschermd worden tegen hitte, zuurstof, licht en vochtigheid. De nuttige microben kunnen gaan afbreken of afsterven als ze aan deze elementen worden blootgesteld. Daarom moet je je probiotica misschien koelen of op een bepaalde plaats bewaren.
Het koelen van bepaalde probiotica stammen zorgt ervoor dat ze nog levensvatbaar zijn als je ze gaat gebruiken en nog steeds het volledige voordeel van het probioticum bieden. Lees altijd de etiketten op elk probiotisch product dat je koopt om ervoor te zorgen dat je het goed bewaart en binnen de houdbaarheidsdatum gebruikt.
Hoe veilig zijn probiotica?
Omdat de microben die als nuttige microben worden gebruikt al van nature in je lichaam voorkomen, worden probiotische voedingsmiddelen en supplementen over het algemeen als veilig beschouwd. Ze kunnen allergische reacties oproepen, en kunnen ook lichte maagklachten, diarree, of winderigheid (gasvorming) en een opgeblazen gevoel veroorzaken gedurende de eerste dagen nadat je ze begint in te nemen.
Er zijn bepaalde mensen die voorzichtigheid moeten betrachten bij het gebruik van probiotische supplementen. Bij sommige mensen bestaat een risico op infectie. Tot deze mensen behoren mensen die:
- Een verzwakt immuunsysteem hebben (mensen die bijvoorbeeld chemotherapie ondergaan).
- Een levensbedreigende ziekte.
Onlangs geopereerd zijn.
Voorzichtigheid is ook geboden bij het geven van probiotica aan ernstig zieke kinderen.
Spreek altijd met je zorgverlener voordat je begint met een probiotica supplement.
Kan probiotica kwaad?
Voor de meeste gezonde mensen kan probiotica geen kwaad. Ze worden over het algemeen als veilig beschouwd en worden vaak “geprobeerd” om te zien of ze zouden kunnen helpen bij diverse medische aandoeningen. Er is veel onderzoek rond het onderwerp probiotica. Wetenschappers proberen vast te stellen wanneer en hoe ze gebruikt zouden moeten worden, en hoe effectief ze zijn. Praat met je zorgverlener voordat je met een probiotica supplement begint, want er zijn soms situaties waarin je ze beter niet kunt innemen. Het is altijd het beste om eerst het gesprek aan te gaan met een arts voordat je met een nieuw supplement begint.
Zijn er risico’s verbonden aan nuttige microben?
Probiotica worden over het algemeen als veilig beschouwd. Er zijn echter enkele risico’s verbonden aan de supplementen. Deze risico’s worden groter als je een medische aandoening hebt die je immuunsysteem verzwakt, onlangs een operatie hebt ondergaan of andere ernstige medische aandoeningen hebt.
Onwaarschijnlijke, maar mogelijke, risico’s kunnen zijn:
- Het ontwikkelen van een infectie.
- Het ontwikkelen van een resistentie tegen antibiotica.
- Het ontwikkelen van schadelijke stoffen afkomstig van het probiotica supplement.
Zal ik probiotica geven aan mijn kinderen?
Probiotica kunnen bevorderlijk zijn voor zowel volwassenen als kinderen. Als je kind een ziekte heeft waarvoor ter behandeling antibiotica nodig zijn, kan het innemen van een probioticum helpen de symptomen te verkorten. Probiotica kunnen ook worden gebruikt om constipatie, zure reflux, diarree, gas en eczeem bij kinderen te helpen verlichten.
Het introduceren van nuttige microben in het dieet van je kind door middel van voeding is doorgaans een veilige manier om ze probiotica te geven. Voedingsmiddelen als yoghurt en kwark maken vaak deel uit van een uitgebalanceerd dieet en kunnen zonder veel risico goede bacteriën toevoegen.
Er zijn commercieel beschikbare nuttige microben supplementen die speciaal voor zuigelingen en kinderen bedoeld zijn. Het is echter belangrijk om met de kinderarts van je kind te praten voordat je ze een probiotica supplement geeft of het dieet van het kind verandert om nuttige microben-rijk voedsel op te nemen.
Moet ik probiotica nemen nadat ik antibiotica heb ingenomen?
Antibiotica zijn vaak nodig om een infectie te bestrijden. Maar terwijl antibiotica de slechte bacteriën doden, schakelen ze ook de goede bacteriën in je lichaam uit. Sommige mensen ontwikkelen aandoeningen als diarree na het nemen van een antibioticum. Bij andere mensen kunnen daardoor de echt slechte bacteriën de overhand krijgen en de darmen bevolken. Sommige onderzoeken hebben aangetoond dat er een positief verband bestaat tussen het innemen van nuttige microben na een antibioticum en verlichting van diarree. Dit is nog niet aangetoond en het werkt ook nog niet voor iedereen.
De gedachte achter het toevoegen van probiotica aan je lichaam na het innemen van een antibioticum is dat het de goede bacteriën die door de antibiotica vernietigd werden opnieuw kan aanvullen en je systeem opnieuw kan opstarten. De extra goede bacteriën helpen je darmen te versterken en de overgebleven slechte bacteriën te bestrijden. Veel mensen vinden dat het toevoegen van nuttige microben geen kwaad kan, misschien helpt het om je wat sneller beter te voelen en diarree te voorkomen.
Zal ik probiotica proberen?
Als je geïnteresseerd bent in het toevoegen van probiotica aan je dieet, is het de moeite waard om een gesprek aan te gaan met je zorgverlener. Veel zorgverleners kunnen voorstellen ze eens te proberen om te zien of ze helpen bij je algemene gezondheid. Het is belangrijk om te onthouden dat niet alle nuttige microben zich op dezelfde manier gedragen en dezelfde effecten hebben. Zij hebben elk hun eigen individuele voordelen. Over het algemeen veroorzaken ze geen schade. Een makkelijke manier om ermee te beginnen kan zijn door simpelweg probiotica-rijk voedsel aan je dieet toe te voegen, zoals yoghurt.
Voordat je met supplementen begint, zorg ervoor dat je met je huisarts praat. Je arts kan je in de juiste richting wijzen en je helpen uitzoeken welk probioticum je het beste kunt nemen, hoeveel je moet nemen en wanneer. Een gesprek is altijd de moeite waard als het om je gezondheid gaat.
Veelgestelde vragen
Wat zijn probiotica?
Probiotica zijn levende micro-organismen, voornamelijk bacteriën, die wanneer ze in voldoende hoeveelheden worden ingenomen, een gezondheidswinst opleveren voor de gastheer.
Waar leven de nuttige probiotica (microben) in mijn lichaam?
De meest voorkomende plaats waar nuttige microben voorkomen is de dikke darm, maar ze komen ook voor in de mond, vagina, uitwerpselen, huid en longen.
Hoe werken probiotica?
Probiotica werken door het handhaven van een gezond evenwicht in het lichaam, door het bestrijden van slechte bacteriën en het ondersteunen van de natuurlijke processen van het lichaam, zoals de vertering en immuunfunctie.
Ook lezen:
Onbewerkte voedingsmiddelen: het geheim achter een gezond en energiek leven in 2023
5 redenen om mango’s te eten: goed voor kinderen, volwassenen en ouderen
De eettrends van 2023: meer zelf koken met groenten en paddenstoelen voor een gezonder menu
