Ontvang je gratis exemplaar van Wie Ben Jij? en krijg inzichten en updates die je helpen bij je persoonlijke groei.
"Antwoorden op de belangrijkste vraag die je jezelf kunt stellen, vanuit een spiritueel filosofisch perspectief."
Of contemplatie nu wel of niet het centrale doel van mensen is, het staat vast dat het een belangrijke rol speelt in het waarderen van de rijkdom en diversiteit van de menselijke ervaring.
Zonder tijd te nemen om onze innerlijke en uiterlijke werelden te onderzoeken en te waarderen, missen we veel. Het vermogen om abstracte begrippen zoals tijd, liefde, rechtvaardigheid en waarheid te overdenken, is een van de unieke genoegens van het mens-zijn.
Zoals Socrates ooit zei: “Het ononderzochte leven is het niet waard om geleefd te worden.” Dit idee komt ook terug in de filosofie van Aristoteles, een andere Griekse filosoof. Hij geloofde dat contemplatie in wezen het kernidee was van wat mensen tot mens maakt (Walker, 2018).
Wat is contemplatie?
Contemplatie betekent diep nadenken of mediteren over een specifiek onderwerp of idee. Het houdt in dat je een onderwerp op een doordachte en introspectieve manier onderzoekt, vaak met als doel een dieper begrip te krijgen of tot een conclusie te komen. Het kan een mentale of spirituele oefening zijn die je helpt na te denken over je waarden, overtuigingen en ervaringen. Contemplatie draagt ook bij aan persoonlijke groei en zelfontdekking.
Waarom is contemplatie belangrijk?
Contemplatie is om verschillende redenen belangrijk. Zoals eerder genoemd, helpt reflectie op onze innerlijke en uiterlijke werelden ons om betekenis en doel te vinden in het leven en onze eigen plek in het geheel te waarderen (Dahl & Davidson, 2019).
Onderzoek toont bovendien aan dat contemplatie voordelen heeft zoals het verminderen van stress, angst en depressie, het verbeteren van de stemming, emotionele balans, en het vergroten van geluk en welzijn (Fraser, 2013). Daarnaast bevordert het zelfkennis en compassie voor anderen (Kemeny et al., 2012).
Voorbeelden van contemplatie
Contemplatie kan op veel manieren plaatsvinden en verschillende onderwerpen omvatten. Hieronder staan enkele voorbeelden:
Filosofische contemplatie
Filosofische contemplatie draait om diep nadenken over fundamentele vragen zoals de betekenis van het leven, ethiek, rechtvaardigheid en dood. Je afvragen wat het betekent om een goed mens te zijn of wat ons doel is, zijn voorbeelden hiervan.
Persoonlijke contemplatie
Persoonlijke contemplatie, of zelfreflectie, is het open en diepgaand onderzoeken van jezelf, waaronder je ervaringen, waarden en overtuigingen, en hoe deze je kijk op de wereld en je keuzes beïnvloeden.
Spirituele contemplatie
Spirituele contemplatie richt zich op religieuze of spirituele thema’s zoals God, de ziel of de betekenis van gebed.
Artistieke contemplatie
Artistieke contemplatie is het diepgaand waarderen en overdenken van kunst. Dit kan betrekking hebben op kunstwerken zoals schilderijen, sculpturen of muziek en hun schoonheid en betekenis.
Wetenschappelijke contemplatie
Wetenschappelijke contemplatie houdt in dat je nadenkt over wetenschap, zoals de toepassing van de wetenschappelijke methode in het oplossen van problemen en het ontdekken van nieuwe kennis. Het kan ook abstracte onderwerpen omvatten zoals de aard van waarheid, de grenzen van menselijke intelligentie of concepten als oneindigheid of nul.
Omgevingsgerichte contemplatie
Omgevingsgerichte contemplatie draait om het nadenken over de relatie tussen mensen en de natuurlijke wereld en hoe we in harmonie met het milieu kunnen leven. Dit type reflectie kan ook psychologisch inzicht geven in onze verantwoordelijkheid om voor de aarde te zorgen in een samenleving waar rentmeesterschap een radicale daad is. Het overdenken van de onvoorstelbare tijdsduur waarin geologische processen onze bergen en rivieren hebben gevormd, is ook een voorbeeld van omgevingsgerichte contemplatie.
De fasen van verandering bij contemplatie
Als je ooit hebt geprobeerd een gewoonte te veranderen, weet je dat echte en blijvende verandering een proces is dat tijd kost. Stel dat je je voedingspatroon wilt aanpassen; je moet eerst erkennen dat je dit wilt doen, vervolgens bepalen wat je precies wilt veranderen, en daarna het proces starten. Dit zijn drie van de vijf fasen van verandering die onderzoekers in menselijk gedrag hebben vastgesteld. De vijf fasen zijn:
Pre-contemplatie
De pre-contemplatiefase is het moment voordat je beseft dat je een gewoonte wilt veranderen of dat een verandering mogelijk is.
Contemplatie
In de contemplatiefase word je je bewust van de noodzaak tot verandering en overweeg je wat die verandering voor jou zou betekenen. Je denkt na over de voordelen en nadelen van gedragsverandering. Veel mensen blijven lang in deze fase. Onderzoek bij rokers toont bijvoorbeeld aan dat zij gemiddeld twee jaar in deze fase blijven (DiClemente & Prochaska, 1985).
Voorbereiding
De voorbereidingsfase is het moment waarop je concrete beslissingen neemt over hoe je de verandering gaat aanpakken. In het voorbeeld van een dieetverandering kan dit betekenen dat je een voedingsdeskundige raadpleegt, kijkt naar gezonde maaltijdopties, of een lijst maakt van voedingsmiddelen die je wilt vermijden en die je wilt toevoegen.
Actie
In de actiefase ga je daadwerkelijk aan de slag met de veranderingen die je hebt gepland. Bijvoorbeeld door boodschappen te doen volgens je maaltijdplan of je in te schrijven voor een maaltijdbezorgdienst.
Onderhoud
De onderhoudsfase draait om het volhouden van de aangebrachte veranderingen. Idealiter houd je dit vol voor de rest van je leven of totdat je je doel hebt bereikt. Echter, zoals vaak blijkt bij het niet volhouden van goede voornemens, kan deze fase het moeilijkst zijn. Als je toch terugvalt in je oude gedrag, kun je simpelweg de fasen opnieuw doorlopen. De meeste mensen doorlopen deze cyclus meerdere keren.
Contemplatiefase van herstel
De contemplatiefase van herstel is vergelijkbaar met de eerder beschreven contemplatiefase, maar richt zich specifiek op verslaving.
In de context van verslaving wordt deze fase gekenmerkt door het nadenken over het eigen leven en het onderzoeken van de mogelijkheid dat er een probleem is dat verandering vereist. Mensen in deze fase kunnen zich bewust zijn van de problemen die hun gedrag veroorzaakt, maar kunnen weerstand bieden aan verandering door angst, ontkenning of twijfels.
Ze wegen de voor- en nadelen van gedragsverandering af en ervaren vaak innerlijke conflicten over wat te doen. Het herstelproces gaat altijd gepaard met een ontwenningsperiode waarin het lichaam moet wennen aan het gebrek aan de verslavende stof. Afhankelijk van de stof kan deze periode zeer pijnlijk zijn, wat de beslissing om te stoppen nog moeilijker maakt.
Het is belangrijk om te weten dat niet iedereen elke fase van verandering doorloopt. Sommige mensen bewegen heen en weer tussen fasen of blijven langere tijd in een specifieke fase hangen voordat ze verdergaan.
De contemplatiefase is een cruciaal onderdeel van het herstelproces. Het biedt mensen met een verslaving de kans om hun gedrag beter te begrijpen, waar het vandaan komt, en welke impact het op hun leven heeft. In deze fase beginnen zij ook de kosten en voordelen van verandering af te wegen. Met steun en aanmoediging kunnen mensen in deze fase verdergaan naar de volgende stap, zoals voorbereiding of actie.
Filosofie van contemplatie
Filosofische contemplatie omvat reflectie op de meest fundamentele levensvragen, voortkomend uit onze innerlijke diepte. Deze vragen omvatten onderwerpen zoals de betekenis van het leven, dood, bestaan, ethiek en waarheid.
Contemplatie is terug te vinden in de filosofie van veel vroege Griekse denkers, waaronder Aristoteles, Socrates en Plato.
Oefeningen in contemplatie
Contemplatieoefeningen zijn activiteiten die ontworpen zijn om mensen te helpen reflecteren en inzicht te krijgen in een bepaald onderwerp of probleem. Hier volgen enkele voorbeelden:
- Dagboek bijhouden: Het dagelijks bijhouden van een dagboek over je gedachten, gevoelens en ervaringen kan een krachtig hulpmiddel zijn voor reflectie en zelfontdekking.
- Reflectievragen: Het stellen van prikkelende vragen aan jezelf, zoals “Wat zijn mijn waarden?” of “Wat maakt mij gelukkig?” kan contemplatie stimuleren.
- Mindfulness-meditatie: Het beoefenen van mindfulness-meditatie houdt in dat je je richt op het huidige moment en je gedachten en gevoelens observeert zonder oordeel. Dit kan inzicht geven in je gedachten en gedrag.
- Rust en stilte: Tijd alleen doorbrengen in stilte kan de geest kalmeren en ruimte bieden voor reflectie.
- Dankbaarheidsoefeningen: Nadenken over waar je dankbaar voor bent, kan een krachtig middel zijn om welzijn en zelfreflectie te bevorderen.
- Visualisatie: Het voorstellen van een gewenst resultaat of jezelf in een ideale situatie kan helpen je doelen te verduidelijken en contemplatie te bevorderen.
Dit zijn enkele voorbeelden van contemplatieoefeningen. Het belangrijkste is dat de oefening is afgestemd op jouw specifieke doelen, behoeften en wensen. Het doel van elke contemplatieoefening is om inzicht, helderheid en een dieper begrip van jezelf en de wereld om je heen te verkrijgen.
Contemplatieve meditatie
Contemplatieve meditatie is een vorm van meditatie waarbij je je concentreert op een specifieke gedachte of beeld dat inzicht of begrip kan bieden over een bepaald aspect van je leven of jezelf. Deze vorm van meditatie vereist meestal een rustige en ontspannen geestestoestand, waarbij je de focus legt op je ademhaling, een mantra of een zin, met een open en ontvankelijke houding ten opzichte van de gedachten en emoties die tijdens de oefening kunnen opkomen. Het doel van contemplatieve meditatie is om meer zelfbewust, kalm en gecentreerd te worden.
Inspirerende citaten over contemplatie
- “Geef jezelf het cadeau van vijf minuten contemplatie en verwonder je over alles om je heen. Ga naar buiten en richt je aandacht op de vele wonderen om je heen. Deze dagelijkse vijf minuten van waardering en dankbaarheid helpen je om je leven te richten op verwondering.” – Wayne Dyer
- “De ultieme waarde van het leven hangt af van bewustzijn en de kracht van contemplatie, niet van simpelweg overleven.” – Aristoteles
- “Het plezier dat tegelijkertijd het zuiverst, het meest verheffend en het meest intens is, komt, zo stel ik, voort uit de contemplatie van schoonheid.” – Edgar Allan Poe
- “Wat we zaaien in de grond van contemplatie, zullen we oogsten in de daadkracht van actie.” – Meister Eckhart
- “In een staat van absolute verlatenheid, wanneer een mens zichzelf niet kan uitdrukken door positieve actie, en zijn enige prestatie bestaat uit het op de juiste manier doorstaan van zijn lijden – op een eervolle manier – kan hij vervulling bereiken door de liefdevolle contemplatie van het beeld dat hij draagt van zijn geliefde.” – Viktor E. Frankl
- “Kunst is contemplatie. Het is het genoegen van de geest die de natuur onderzoekt en daarin de geest ontdekt waardoor de natuur zelf wordt bezield.” – Auguste Rodin
- “Het leven is een experimentele reis die onvrijwillig wordt ondernomen. Het is een reis van de geest door de materiële wereld en, omdat het de geest is die reist, is het de geest die wordt ervaren. Daarom bestaan er contemplatieve zielen die intenser, breder, tumultueuzer hebben geleefd dan anderen die hun leven puur extern hebben geleefd.” – Fernando Pessoa
- “Contemplatie lijkt de enige luxe te zijn die niets kost.” – Dodie Smith
- “Een mens moet tijd voor zichzelf vinden. Tijd is waarmee we ons leven doorbrengen. Als we niet oppassen, laten we anderen onze tijd besteden. . . . Het is soms nodig dat een mens zich terugtrekt en eenzaamheid ervaart; om op een rots in het bos te zitten en zichzelf af te vragen: ‘Wie ben ik, waar ben ik geweest en waar ga ik naartoe?’ . . . Als men niet oplet, laat men afleidingen de tijd opslokken – de kern van het leven.” – Carl Sandburg
- “Het is noodzakelijk voor de volmaaktheid van de menselijke samenleving dat er mensen zijn die hun leven wijden aan contemplatie.” – Thomas van Aquino
Ook lezen:
Veelgestelde vragen
Wat is contemplatie?
Contemplatie is het diep nadenken of mediteren over een idee, ervaring, of concept. Het helpt bij zelfreflectie, persoonlijke groei, en het vinden van betekenis in het leven.
Hoe kan ik contemplatie in mijn dagelijks leven toepassen?
Begin met dagelijkse stilte, mindfulness of het bijhouden van een dagboek. Deze eenvoudige oefeningen bevorderen reflectie en vergroten je zelfbewustzijn.
Waarom is contemplatie belangrijk?
Contemplatie verbetert mentale helderheid, vermindert stress en bevordert een dieper begrip van jezelf en de wereld. Het helpt je betekenis en balans te vinden.
Like ons op Facebook om meer artikelen zoals deze in je feed te zien verschijnen die je anders zou missen.
