Gember is een smaakvolle specerij met een breed scala aan mogelijke gezondheidsvoordelen. Het is afkomstig van de gemberplant en wordt al eeuwenlang gebruikt in de traditionele en alternatieve geneeskunde. Dankzij de krachtige ontstekingsremmende en antioxidantrijke verbindingen blijkt het heilzaam voor allerlei kwalen, van misselijkheid tot artrose.
Deze pittige wortel vult niet alleen je gerechten met een verfrissende smaak, maar kan ook allerlei lichamelijke ongemakken verlichten. Van gewrichtsklachten en menstruatiepijn tot het bestrijden van kanker en Alzheimer – gember is geen doorsnee keukenkruid.
Laten we eens duiken in de elf belangrijkste gezondheidsvoordelen die wetenschappelijk zijn aangetoond, zodat je deze veelzijdige specerij ten volle kunt benutten.
Alvast 5 van de belangrijkste punten
- Gember kan misselijkheid verlichten, zoals zwangerschapsmisselijkheid.
- Het bevat de krachtige verbinding gingerol met ontstekingsremmende eigenschappen.
- Gember kan een rol spelen bij gewichtsbeheersing.
- Het kan de symptomen van artrose verminderen.
- Er zijn aanwijzingen dat gember het risico op kanker kan verlagen.
1. Gember bevat gingerol met krachtige geneeskrachtige eigenschappen
De unieke geur en smaak van gember komen van natuurlijke oliën, waarvan gingerol de belangrijkste is. Deze bioactieve verbinding is verantwoordelijk voor veel van de medicinale eigenschappen van gember. Uit onderzoek blijkt dat gingerol een krachtig ontstekingsremmend en antioxidant effect heeft. Het kan dus helpen bij het verminderen van oxidatieve stress, wat wordt veroorzaakt door een overschot aan vrije radicalen in het lichaam.
Gember heeft een lange geschiedenis in de traditionele en alternatieve geneeskunde voor diverse doeleinden, zoals het verbeteren van de spijsvertering en het bestrijden van griep en verkoudheid. De werkzame stoffen zoals gingerol verklaren voor een groot deel deze geneeskrachtige werking.
2. Gember kan misselijkheid verlichten, ook zwangerschapsmisselijkheid
Misselijkheid is een veelvoorkomende kwaal waarbij gember verlichting kan bieden. Uit verschillende studies blijkt dat het effectief kan zijn tegen zwangerschapsmisselijkheid, beter bekend als ‘morningmisselijkheid’ die de hele dag kan optreden. Ook kan het helpen bij het verminderen van misselijkheid na bepaalde chirurgische ingrepen en misselijkheid als bijwerking van chemotherapie.
Hoewel gember over het algemeen veilig is, is het toch raadzaam voor zwangere vrouwen om eerst met hun arts te overleggen voordat ze grote hoeveelheden innemen. Gember wordt afgeraden in de laatste weken van de zwangerschap en voor vrouwen met eerdere miskramen of vaginaal bloedverlies. Het kan ook ongeschikt zijn voor mensen met bloedingsstoornissen.
3. Gember kan bijdragen aan gewichtsverlies
Uit onderzoek bij mens en dier komt naar voren dat gember een rol kan spelen bij gewichtsbeheersing. Een review uit 2019 concludeerde dat suppletie met gember de lichaamsgewicht, de taille-heupomtrek en de heupomtrek significant deed afnemen bij mensen met overgewicht of obesitas. Het vermogen van gember om gewichtsverlies te bevorderen, hangt mogelijk samen met de ontstekingsremmende werking.
Een andere studie uit 2018 toonde aan dat een gemberextract de afbraak van vetweefsel stimuleerde en de aanmaak remde. Ook normaliseerde het de bloedsuikerspiegel en ontstekingsactiviteit in wit vetweefsel. Deze verschillende routes kunnen allemaal bijdragen aan een lager lichaamsgewicht en een gezondere opbouw van het lichaam.
Verklarende Woordenlijst
- Bioactief – in staat om te reageren op of een effect te hebben op levende wezens, organen of cellen.
- Oxidatieve stress – een ontregeling van de antioxidanten en vrije radicalen in het lichaam, wat schade kan veroorzaken.
- Gingerol – de belangrijkste bioactieve verbinding in gember, verantwoordelijk voor de kenmerkende smaak en vele gezondheidseffecten.
- Antioxidant – een stof die de schade door vrije radicalen tegengaat of voorkomt.
4. Gember kan de symptomen van artrose verlichten
Artrose, ook wel slijtage van de gewrichten genoemd, gaat gepaard met pijn, stijfheid en beperkte mobiliteit. Uit een overzichtsstudie blijkt dat gember deze symptomen van artrose kan verlichten, vooral bij artrose van de knie. De deelnemers namen daarbij 0,5 tot 1 gram gember per dag gedurende 3 tot 12 weken, afhankelijk van de specifieke studie.
Andere onderzoeken hebben deze resultaten echter niet bevestigd. Sommige patiënten staakten de behandeling omdat ze de smaak van gember niet lekker vonden of er last van maagklachten kregen. Over het geheel genomen lijkt gember dus veelbelovend bij artrose, maar is meer onderzoek nodig naar de precieze dosering en werkzaamheid.
5. Gember kan het risico op hart- en vaatziekten verlagen
Wetenschappelijke studies suggereren dat gember mogelijk bloedsuikerspiegels kan verlagen en andere risicofactoren voor hart- en vaatziekten kan verbeteren. In een onderzoek onder mensen met diabetes type 2 die dagelijks 2 gram gemberpoeder innamen, daalden de nuchtere bloedsuiker en het HbA1c-gehalte (een indicator voor de gemiddelde bloedsuikerspiegel) significant na 12 weken.
Een grote systematische review die 10 gerandomiseerde studies omvatte, leverde krachtig bewijs voor de gunstige effecten van gembersuppletie op belangrijke markers voor diabetescontrole. De deelnemers in deze studies, allemaal mensen met diabetes type 2, kregen doses van 1200 tot 3000 mg gember per dag, gegeven over een periode van 8 tot 13 weken.
Opvallende daling
Na deze relatief korte innametermijn bleken de nuchtere bloedsuikerwaarden gemiddeld met 12% te zijn gedaald ten opzichte van de beginwaarden. Nóg opvallender was de daling van 10% in hun HbA1c-gehalte, een maatstaf voor de gemiddelde bloedsuikerspiegel over de voorgaande 2 à 3 maanden. Deze verbeterde regulatie van de bloedsuikerspiegels is bijzonder relevant voor mensen met diabetes, omdat het de kans op ontwikkeling en progressie van complicaties aanzienlijk vermindert.
| 9 Natuurlijke ingrediënten: curcumine BCM-95, uit kurkuma longa, Omega-3 groenlipmossel, gember, boswellia serata, glucosamine, mangaan, vitamine D3, Vitamine C. |
 |
Maar daar bleven de potentiële voordelen van gember niet bij. De bevindingen wezen ook op een verminderd risico op hart- en vaatziekten, wat vaak een gemene kwaal is bij diabetes. De verhoogde oxidatieve stress en schadelijke vetzuurprofielen – twee krachtige drijfveren achter de ontwikkeling van hart- en vaatlijden – leken beiden te verbeteren bij suppletie met gember.
Zo verminderde de verhouding van het ‘slechte’ LDL-cholesterol versus het ‘goede’ HDL-cholesterol met gemiddeld 28%, terwijl de spiegels van het pro-oxidante malondialdehyde (MDA) daalden met 23%. Deze verbeteringen in het lipidenprofiel en de oxidatieve stress kunnen bijdragen aan een verminderd risico op atherosclerose, hartaanvallen en beroertes bij diabetespatiënten.
6. Gember kan functionele dyspepsie of chronische indigestie verlichten
Gember lijkt ook verlichting te kunnen bieden bij functionele dyspepsie, een aandoening waarbij iemand last heeft van chronische indigestie zonder duidelijke oorzaak. De symptomen omvatten een opgeblazen gevoel, oprispingen, buikpijn en misselijkheid, en gaan vaak gepaard met het prikkelbare darmsyndroom (PDS). Door de passage van voedsel door de maag te bespoedigen, kan gember deze klachten helpen verminderen.
In een klinische studie vonden wetenschappers dat het innemen van een gember-artisjokpreparaat vóór de hoofdmaaltijd de symptomen van functionele dyspepsie significant verbeterde in vergelijking met een placebo. De combinatie van deze specerijen versnelt klaarblijkelijk de maaglediging en gastrische doorgankelijkheid, waardoor buikklachten en spijsverterings-gerelateerde ongemakken afnemen. Aangezien dit type chronische indigestie de kwaliteit van leven danig kan verstoren, kunnen gembersupplementen een eenvoudige en natuurlijke remedie bieden zonder al teveel bijwerkingen.
7. Gember kan menstruatiepijn verlichten
Pijnlijke menstruaties, ook wel dysmenorree genoemd, is een veelvoorkomend probleem waar veel vrouwen in vruchtbare leeftijd mee te maken krijgen. Verschillende studies tonen aan dat gember een effectieve aanpak kan zijn om deze menstruatiepijn te verlichten. In een onderzoek bleek gember zelfs beter te werken dan bepaalde standaard pijnstillers zoals Novafen, een combinatie van paracetamol, cafeïne en ibuprofen.
De ontstekingsremmende en krampwerende eigenschappen van gember lijken de oorzaak van het pijnbestrijdende effect. Hoewel de data nog beperkt is, suggereert het wetenschappelijk bewijs dat gember een veelbelovend alternatief of aanvulling kan zijn op pijnmedicatie bij menstruatieklachten. Hiermee biedt het een veilige, natuurlijke en betaalbare optie voor vrouwen die gebukt gaan onder deze maandelijkse kwelling.
8. Gember kan het cholesterolgehalte verlagen
Een hoog gehalte aan LDL-cholesterol, ofwel het ‘slechte’ cholesterol, verhoogt het risico op hart- en vaatziekten als atherosclerose en hartaanvallen. Uit een recente review van 26 klinische studies blijkt dat gemberconsumptie deze schadelijke cholesterolwaarden significant kan doen dalen, terwijl het de ‘goede’ HDL-cholesterol juist verhoogt.
Zelfs dagelijkse gemberdoseringen van minder dan 1500 mg bleken al een gunstig effect te hebben op het lipidenprofiel. Door de triglyceriden en LDL-fractie te verlagen en tegelijkertijd de beschermende HDL-fractie te verhogen, kan gember dus een waardevol hulpmiddel zijn in de preventie van hart- en vaatziekten. Het is echter vaak een uitdaging om dergelijke hoge dosissen gember uit de voeding alleen binnen te krijgen, zeker als je de smaak niet aanstaat.
9. Gember kan het risico op kanker verminderen
Uit onderzoek komt steeds meer bewijs naar voren dat gember mogelijk beschermende effecten heeft tegen kanker. Met name de bioactieve gingerol en andere antioxidantrijke verbindingen in gember lijken het risico op bepaalde vormen van kanker, zoals darmkanker, alvleesklierkanker en leverkanker, te kunnen reduceren.
In een klinische studie onder 20 mensen met een verhoogd risico op darmkanker, kreeg de darmwand na dagelijkse inname van 2 gram gember gedurende 28 dagen veel minder afwijkende, kankerachtige celveranderingen dan verwacht. Hoewel de meeste studies op dit gebied nog bij diermodellen zijn uitgevoerd, laten de eerste bevindingen bij mensen een veelbelovende potentie zien. Gember zou dus een veilige, natuurlijke toevoeging kunnen zijn aan een dieet gericht op kankerpreventie.
Conclusie
Gember is een veelzijdige specerij met een schat aan gezondheidsvoordelen volgens de wetenschap. De werkzame stoffen zoals gingerol kunnen ontstekingen remmen, vrije radicalen bestrijden en bescherming bieden tegen uiteenlopende aandoeningen. Van misselijkheid en artrose tot suikerziekte en kanker – gember is in staat om op meerdere fronten tegelijk positieve effecten uit te oefenen.
Toch is meer diepgaand onderzoek nodig om de precieze werking en dosering voor specifieke toepassingen te bepalen. Maar de eerste resultaten zijn veelbelovend. Door deze waardevolle wortel in je eetpatroon op te nemen, pak je op een natuurlijke manier talloze gezondheidsvoordelen in één klap. Ook al is gember al millennialang een gewaardeerde smaakmaker in de keuken, het gezonde potentieel reikt veel verder dan alleen zijn pittige smaak.
Geraadpleegde bronnen:
- Review van 109 gerandomiseerde studies over de gezondheidseffecten van gember
- Meta-analyse over de effectiviteit van gember bij artrose van de knie
- Systematische review over het effect van gember op diabetes type 2
- Computerstudie naar componenten in gember als mogelijke alzheimermedicatie
- Review over de rol van gember bij de preventie van kanker
Veelgestelde vragen
Wat zijn vijf gezondheidsvoordelen van gember?
Gember heeft veel mogelijke gezondheidsvoordelen. Het kan bijvoorbeeld helpen bij het verminderen van misselijkheid, gewichtsbeheersing, verlaging van cholesterol, bescherming van de zenuwfunctie en vermindering van het risico op kanker.
Welke vitamine zit er in gember?
Eén theelepel rauwe gember bevat 0,1 milligram vitamine C. Het bevat ook kleine hoeveelheden calcium, magnesium en andere mineralen.
Wie moet gember vermijden?
Gember is waarschijnlijk veilig voor de meeste mensen om met mate te consumeren. Er is geen bewijs dat het onveilig is tijdens de zwangerschap of borstvoeding, maar het is het beste om dat eerst met een arts te bespreken.
Wat zijn de voordelen van gemberthee?
Gemberthee kan misselijkheid verlichten, de spijsvertering ondersteunen en pijn bestrijden, dankzij de krachtige ontstekingsremmende en krampwerende verbindingen. Het is een verfrissende, gezonde drank met vele toepassingen.
Hoe kan gember de menstruatiepijn verlichten?
De ontstekingsremmende en krampwerende eigenschappen van gember lijken effectief te zijn bij het bestrijden van menstruatiepijn en krampen. Het is een natuurlijk alternatief voor pijnstillende medicatie.
