In de christelijke wereld van vandaag bestaat er een grote controverse onder filosofen en sommige theologen over de onsterfelijke ziel. De traditionele christendom beschouwt een onsterfelijke ziel als een belangrijk onderdeel. Veel hedendaagse filosofen binnen de christelijke traditie verwerpen echter het idee van een onsterfelijke ziel en richten zich op de opstanding. Hoe bekijkt de hindoeïstische benadering de onsterfelijke ziel? In de Hindoe Kosmische Visie is de ziel in wezen het ervarende principe. In deze zin zijn er twee soorten zielen: wat men de Jivatman noemt, oftewel de ziel die op aarde leeft, en de Paramatman, wat de opperste ziel of de Brahman betekent.
Kosmisch Perspectief op de Ziel
De Brahman manifesteerde zich als een kosmisch principe, zowel in de anorganische als in de organische wereld. De organische wereld manifesteert zich in ontelbare vormen. Elke bewuste entiteit is op een bepaalde manier begiftigd met een ziel. De Jivatman, een vonk van het kosmische principe, is in die zin onsterfelijk. Echter, zijn ervaringen zijn beperkt tot zijn manifestatie op aarde. Ondanks zijn onsterfelijkheid komt de ziel om verschillende redenen, vaak aangeduid als de Wet van Karma en de zielsverhuizing, periodiek in een lichaam op aarde om ervaringen op te doen. Dit gebeurt totdat er geen behoefte meer is aan ervaring en de ziel samensmelt met het goddelijke, met de Paramatman.
Karma en Reïncarnatie
Nu moet ik over de wet van karma spreken in het hindoeïstische perspectief. Tegelijk met de schepping van de fysieke wereld ontstonden er fysieke wetten, maar ook morele wetten. Deze morele wet, eenvoudig gezegd, houdt in dat elke handeling die men onderneemt neutraal kan zijn of impact kan hebben op anderen. Elke handeling met gevolgen wordt in het hindoeïsme karma genoemd. Alles wat we doen zal gevolgen hebben, die op hun beurt ervaringen worden. Zolang onze handelingen gevolgen hebben, moeten we de gevolgen, goed of slecht, vroeg of laat ondergaan. Als we dit niet in dit leven doen, moeten we terugkomen. Maar als we alleen handelingen verrichten die geen gevolgen hebben, wat alleen mogelijk is als men zich losmaakt van alle wereldse bindingen, dan wordt men niet opnieuw geboren.
Filosofische Bespiegelingen
Deze kwestie is intensief besproken door hindoeïstische denkers, wat leidde tot belangrijke sektarische verdelingen in de hindoeïstische wereld. Volgens de Advaita-filosofie van Shankara en anderen is de individuele ziel als een kopje water. Dit water kan terugvloeien naar de zee, van waaruit het door verdamping is gekomen. Een andere visie is dat zielen, door hun aardse bestaan, andere elementen verzamelen en meer lijken op zandkorrels die terugkeren naar de oceaan, maar hun identiteit behouden. Dit is de dualistische of Dvaita-filosofie. Er zijn ook pogingen om een compromis tussen deze twee standpunten te vinden, wat leidt tot gecompliceerde metafysische debatten en discussies.
De Ziel en het Ultieme Doel
Het ultieme doel is bevrijd te worden van de cyclus van reïncarnatie om terug te smelten met de Brahman. Maar door deze twee denkstromingen weten we niet zeker of we onze persoonlijke identiteit verliezen of niet. Het doel van het menselijk leven is dusdanig te handelen en zich te gedragen dat men anderen niet schaadt en geen beloning zoekt voor het goede dat men doet. Dit wordt Nishkama Karma genoemd, oftewel belangeloos handelen. Het idee is dat men dan niet opnieuw geboren wordt. Er is een bekend gezegde dat luidt: “Leven is goed, sterven is beter, maar het beste van alles is niet herboren worden.” Hiermee wordt bedoeld dat niet herboren worden het ultieme doel is.
Link: YouTube video
Veelgestelde vragen
Wat is het christelijke perspectief op de onsterfelijke ziel?
In de christelijke traditie wordt de onsterfelijke ziel vaak gezien als een essentieel deel van het menselijk bestaan. Dit perspectief legt de nadruk op het eeuwige leven van de ziel na de dood.
Hoe ziet het hindoeïsme de onsterfelijke ziel?
Het hindoeïsme beschouwt de ziel, of Atman, als een eeuwig bestaand principe dat deel uitmaakt van een voortdurende cyclus van reïncarnatie, beïnvloed door karma. Deze visie omvat het concept van de Jivatman en Paramatman.
Wat is het belang van karma in de hindoeïstische visie op de ziel?
Karma speelt een cruciale rol in het hindoeïsme en bepaalt de reis van de ziel door verschillende levens. Goede en slechte daden beïnvloeden het pad van de ziel en haar uiteindelijke bevrijding of samensmelting met de Paramatman.
