Aanvankelijk was ik sceptisch over elektrische voertuigen, totdat ik leerde dat ze sneller kunnen optrekken dankzij hun batterij. Vanaf dat moment was ik overtuigd dat elektrische auto’s de toekomst waren, natuurlijk. Maar recent heb ik mijn mening gewijzigd. Nu denk ik dat hybrides de toekomst zijn, uiteraard.
Deze ommezwaai in mijn opinie werd veroorzaakt door een aantal factoren. Ten eerste zal de overgang naar elektrische voertuigen een aanzienlijke uitbreiding van de energienetten wereldwijd vereisen. En uiteraard gaat het niet alleen om het net zelf, de energie moet ergens vandaan komen. De geschatte kosten hiervoor zijn astronomisch en het is verre van duidelijk hoe dit zal gebeuren tegen de tijd dat we allemaal in een elektrische auto moeten rijden.
Knelpunten in de energietransitie
In de Europese Unie bijvoorbeeld, moeten alle nieuwe auto’s vanaf 2035 elektrisch zijn. Dit is geen nieuws, ik ging een jaar geleden al dieper in op de cijfers. Wat wel nieuw is, is dat het steeds duidelijker wordt dat de transitie niet zo vlot verloopt als gehoopt, omdat veel landen simpelweg niet doen wat nodig is.
Het Internationaal Energieagentschap (IEA) waarschuwde in een recent rapport dat de uitbreiding van het elektriciteitsnet de zwakke schakel is in de energietransitie. Ze stellen dat om de klimaatdoelen te halen, het elektriciteitsnet de komende tien jaar minstens twintig procent sneller uitgebreid moet worden dan in het voorgaande decennium. Het probleem is niet alleen de elektrische auto’s. Het gaat ook om het aansluiten van hernieuwbare energiecentrales op het net.
Miljarden nodig voor stroomnetuitbreiding
Volgens het IEA wachten er meer dan drieduizend gigawatt aan hernieuwbare energieprojecten op aansluiting op het net, waarvan de helft in een vergevorderd stadium is. Ja, ze bouwen hernieuwbare energiecentrales, maar we kunnen ze niet gebruiken omdat ze niet op het net zijn aangesloten. Volgens schattingen van de non-profitorganisatie American Action Forum zouden de kosten voor de stroomnetuitbreiding tegen 2035 kunnen oplopen tot maar liefst 500 miljard dollar, al hebben anderen de kosten nog hoger geschat.
In Europa zijn de cijfers vergelijkbaar. De Europese Commissie schat dat er 584 miljard euro geïnvesteerd moet worden in het net tot 2030. Waar moet dat geld vandaan komen? Wel, de Europese Commissie zegt dat het grotendeels uit private bronnen zal komen, wat inderdaad klinkt als een goed doordacht plan.
Obstakels voor elektrische oplaadpunten
Volgens McKinsey is in de Verenigde Staten de bouw van nieuwe oplaadpunten voor elektrische voertuigen de afgelopen jaren opgeschoten. Maar bedrijven ondervinden nog steeds obstakels door personeelstekorten en deels door een gebrek aan hardware, zoals specifieke transformatoren. Het is in wezen een coördinatieprobleem. Je kunt niet zomaar een sector van de economie op een vingerknip opvoeren, je moet ook alle toeleveringssectoren opschalen.
In de EU is bureaucratie een groot deel van het probleem. In Spanje bijvoorbeeld bouwde het bedrijf Repsol de afgelopen twee jaar 1600 laadstations, maar meer dan de helft heeft nog geen stroomaansluiting. Dat komt omdat het bedrijf een vergunning nodig heeft voor de netwerkverbinding en het verantwoordelijke kantoor de autorisatieprocedure extreem traag afhandelt. Een vergelijkbaar probleem bestaat in Duitsland, de grootste economie van Europa, waar het soms maanden kan duren voordat een voltooid laadstation geautoriseerd en op het net aangesloten wordt.
De voordelen van hybrides
Vooruitzichten in Nederland
In Nederland blijft de situatie voor elektrische voertuigen in 2024 gunstiger dan in Duitsland. De overheid heeft besloten om de subsidies voor elektrische auto’s in 2024 gelijk te houden aan de niveaus van 2023. Voor een nieuwe elektrische auto kun je aanspraak maken op een subsidie van € 2.950. Voor een gebruikte elektrische auto is het subsidiebedrag € 2.000.
Deze voortzetting van de overheidssteun zal bedrijven blijven aanmoedigen om meer oplaadpunten te bouwen en consumenten stimuleren om de overstap naar elektrisch te maken. Toch blijven er uitdagingen bestaan op het gebied van de uitbreiding van het elektriciteitsnet en de toeleveringsketen voor oplaadinfrastructuur.
In tegenstelling tot Duitsland, waar de stopzetting van subsidies heeft geleid tot een forse daling van de verkopen, zal de Nederlandse markt voor elektrische voertuigen naar verwachting blijven groeien. Desalniettemin zullen de algemene problemen met betrekking tot de energietransitie, zoals vertraagde stroomnetuitbreidingen en trage vooruitgang op het gebied van hernieuwbare energie, hun invloed hebben op het tempo van de overgang naar volledig elektrisch rijden.
En toen hoorde ik een reclamespotje voor een Nissan met de slogan “tank brandstof, rij elektrisch”. Dat vond ik geniaal! Nissan biedt namelijk nu de Qashqai e-Power aan, een auto die volledig elektrisch rijdt, maar waarvan de batterij wordt opgeladen door, wacht even, een verbrandingsmotor. Het is niet bijzonder energie-efficiënt en de auto kreeg slechte recensies omdat hij per kilometer zelfs meer brandstof verbruikt dan sommige auto’s die alleen op een verbrandingsmotor draaien. Maar zal het ertoe doen als mensen elektrisch kopen vanwege de acceleratie?
Wat mij uiteindelijk over de streep heeft getrokken richting hybrides, is het besef dat koolwaterstoffen geweldige energiedragers zijn. Waterstof, methaan en ammoniak zijn allemaal lastig te behandelen. Maar benzine, ah, dat ruikt lekker.
Op dit moment is mijn voorspelling dat de transitie naar elektrisch de komende vijf jaar of zo geleidelijk zal verzwakken, naarmate duidelijk wordt dat het uitbreiden van het stroomnet bij lange na niet snel genoeg gaat en dat hernieuwbare energie lang niet snel genoeg komt en dat batterijen niet zo snel verbeteren als werd beweerd. We zullen uiteindelijk grotendeels elektrisch gaan, denk ik, omdat het de meest efficiënte optie is. Maar het zal waarschijnlijk veel langer duren dan de plannen ons nu vertellen.
