Wist je dat de wetenschap het menselijk brein al eeuwenlang bestudeert? En dit is wat we voor zeker mogen aannemen: Je brein heeft een verborgen schakelaar. Wanneer je een doel probeert te bereiken, richt je je waarschijnlijk op wat je moet doen. Maar de waarheid is: dat is precies andersom. De echte kracht komt voort uit wie je moet worden. Laten we het concreet bespreken.
De meeste mensen die fit willen worden, richten zich op trainingsschema’s en diëten. Maar mensen die fit blijven, denken anders. Ze zeggen niet: “Ik moet naar de sportschool.” Ze denken: “Ik ben iemand die voor zijn lichaam zorgt.” Zie je het verschil? Dit is het principe waarbij identiteit voorop staat. En het is de basis van alle blijvende verandering. Je acties zullen altijd in lijn zijn met je identiteit. Altijd. Dit is geen motivatie; het gaat automatisch.
De Kracht van Identiteit en Planning
Ik heb ontdekt dat je brein twee specifieke dingen nodig heeft om een nieuwe identiteit te accepteren: een duidelijke visualisatie en het plannen voor obstakels. We noemen dit mentaal contrasteren. En het is erg krachtig. Stel jezelf voor als deze nieuwe persoon. Maar blijf niet hangen bij alleen de goede kanten. Denk eens even na over het volgende: Wat zal proberen je tegen te houden? Wat zal het moeilijk maken? Door beide kanten te zien – en dit is echt heel belangrijk – creëert je brein een realistische routekaart.
Nu komt het laatste puzzelstukje. Iets wat ik minimale haalbare vooruitgang noem. Je brein heeft een systeem om de score bij te houden. Het heeft bewijs nodig dat je deze nieuwe persoon aan het worden bent. Dus dit is wat je moet doen: Begin klein, en dan bedoel ik echt belachelijk klein. Wil je een lezer worden? Lees slechts één pagina. Wil je fit worden? Doe één push-up. En luister, deze piepkleine acties lijken misschien te klein om verschil te maken. Maar geloof me, ze zijn feitelijk bezig het identiteitsbesef van je brein te herprogrammeren.
Strategische Benaderingen
Nu we hebben onderzocht hoe identiteit gedrag vormgeeft, wil ik iets delen dat minstens zo belangrijk is. Laten we bekijken hoe je omgeving deze transformatie kan ondersteunen of juist kan dwarsbomen. Hier kunnen we ons voordeel mee doen. Er bestaat een concept genaamd ‘verleiding bundelen’. Neem iets wat je moet doen en koppel het aan iets wat je graag wilt doen. Denk hier eens aan: Je hebt een podcast waar je helemaal dol op bent.
Welnu, de afspraak is: luister er alleen naar terwijl je aan het sporten bent. Misschien heb je een favoriet koffietentje; maak daar dan de enige plek van waar je werkt aan dat belangrijke project dat je steeds maar uitstelt. Nu iets heel belangrijks dat ik mensen steeds weer over het hoofd zie zien: Je omgeving moet volledig opnieuw worden ingericht. Wil je meer gitaar oefenen? Zet je gitaar dan midden in de woonkamer, niet weggestopt in een kast. Wil je gezonder eten? Zorg dat fruit zichtbaar is en snacks onzichtbaar.
De Omgeving als Bondgenoot
Elke grote stap, en dan bedoel ik ook echt élke stap, heeft een versie van twee minuten. Deze acties van twee minuten zijn, zeg maar, de deuren waar je toekomstige zelf doorheen loopt. Als je eenmaal begonnen bent, is doorgaan veel makkelijker dan starten. Een goed begin is het halve werk. En let op, dit gaat niet over wilskracht of motivatie. Het gaat eigenlijk om iets veel essentiëlers: Ervoor zorgen dat succes de weg van de minste weerstand wordt.
Onthoud dit goed: Je omgeving moet de juiste keuze makkelijk maken en de verkeerde keuze moeilijk.
Psychologische Hefboomwerking
Hoewel de omgeving gedrag vormgeeft, onthult het begrijpen van hoe je brein omgaat met verlies en commitment een nog diepere laag van psychologische kracht. Je brein heeft namelijk een heel interessante kronkel. Het heeft er een twee keer zo grote hekel aan dingen te verliezen dan dat het ervan houdt dingen te winnen. Stel je dit scenario eens voor: Wanneer je €100 inzet op een doel, gebeurt er iets bijzonder interessants in je brein.
Plotseling betekent het niet behalen van dat doel niet alleen dat je iets misloopt; het betekent ook dat je je geld verliest. En geloof me, je brein wil dat koste wat kost voorkomen. Je brein heeft een hekel aan onafgemaakte zaken. Wetenschappers hebben hier zelfs een naam voor: Ze noemen het het Zeigarnik-effect. En dit is wat er gebeurt: Begin ergens aan, en je brein raakt volledig gefocust op het afmaken ervan. Heb je ooit een liedje gehad dat maar in je hoofd bleef hangen? Welnu, het zit zo: je brein bleef het afspelen omdat het nooit het einde hoorde. En dit is precies waar we ons voordeel mee kunnen doen.
Commitment en Open Eindjes
Dus probeer dit eens: Creëer wat ik ‘open eindjes’ noem in je doelen. Het is heel eenvoudig: Begin aan een taak en neem dan bewust een korte pauze. Je zult iets verbazingwekkends merken: Je brein zal werkelijk popelen om weer verder te gaan. Laten we dit nu combineren met wat ik commitment-instrumenten noem. Maak het moeilijker om te falen dan om te slagen. En er zijn verschillende manieren om dit te doen: Vertel iedereen over je doel. Plan afspraken in de toekomst. Betaal vooruit.
Let wel, dit zijn niet zomaar slimme trucjes. Ze maken gebruik van de manier waarop je brein daadwerkelijk werkt. Diezelfde kronkels die je normaal gesproken zouden kunnen tegenhouden, worden met deze aanpak je grootste bondgenoten.
Gewoontes Ontwerpen
Nu we deze psychologische hefboompunten begrijpen, laat me je tonen hoe we ze kunnen gebruiken om gewoontes te ontwerpen die echt blijvend zijn. Elke gewoonte is gebouwd op wat ik een onzichtbaar fundament noem. Sta er eens bij stil: Je hebt al tientallen rotsvaste gewoontes die je uitvoert zonder erbij na te denken. En deze bestaande gewoontes vormen de basis voor het aanleren van iets nieuws.
Neem een gewoonte die voor jou al automatisch gaat, iets eenvoudigs als het drinken van je ochtendkoffie. Koppel je nieuwe gewoonte er direct aan vast. Dit noemen we gewoontes stapelen. Maar weet je? Uit mijn onderzoek heb ik gemerkt dat de meeste mensen iets cruciaals over het hoofd zien. Er bestaan zogenaamde sleutelgewoontes. Dit zijn speciale gewoontes die alle andere gewoontes makkelijker maken. Laat me je een paar voorbeelden geven.
Sleutelgewoontes en Weerstand Verwijderen
Voldoende slapen: dat is een sleutelgewoonte. Regelmatig bewegen: nog een sleutelgewoonte. Deze gewoontes verbeteren niet slechts één aspect van je leven; ze geven letterlijk je hele systeem een upgrade. Verwijder alle weerstand tussen jou en je nieuwe gewoonte. Wil je gezonder eten? Snijd fruit voor en leg het op ooghoogte in de koelkast. Zie je wilskracht als een batterij: deze loopt leeg bij elke beslissing die je neemt.
Zorg ervoor dat je gewoontes geen wilskracht kosten. Gewoontes draaien niet om motivatie; ze gaan erom de juiste keuze automatisch te maken. De sleutel is om ze te koppelen aan bestaande gewoontes. Begin met die sleutelgewoontes waar we het over hadden, en verwijder alle weerstand.
Motivatie Meesteren
Nu we onze basis van gewoontes hebben gelegd, kijken we naar de dieperliggende mechanismen van motivatie zelf. Motivatie heeft namelijk wat ik een verborgen structuur noem. Ik heb ontdekt dat als je eenmaal begrijpt hoe het echt werkt, je er nooit meer echt mee zult worstelen. Je brein, hoe fascinerend ook, geeft eigenlijk niet om de toekomst. Wat het echt wil, zijn beloningen.
Motivatie is als het ware het bouwen van een brug. Aan de ene kant sta je waar je nu bent, en aan de andere kant is je toekomstige doel. Elke keer dat je actie onderneemt, bouw je in wezen aan deze brug. Je moet de toekomst daadwerkelijk in het heden kunnen voelen. Ik noem dit dopamine-planning.
Het zit zo: je brein maakt dopamine vrij, niet alleen bij het ontvangen van beloningen, maar ook bij de vooruitblik naar die beloningen.
De Toekomst Voelen in het Heden
Houd alles bij: elke kleine overwinning, elk klein stapje vooruit. Je brein zal daadwerkelijk gaan verlangen naar de vooruitgang zelf. De meeste mensen – en ik deed dit vroeger zelf ook – zien hun toekomstige zelf als een vreemde. Probeer eens een brief te schrijven vanuit je toekomstige zelf, waarin je jezelf bedankt voor wat je nu doet.
En let op, dit is niet zomaar een visualisatieoefening. Wat je feitelijk doet, is het beloningssysteem van je brein herprogrammeren. Wanneer je deze verbindingen legt, wordt motivatie iets vanzelfsprekends.
Productiviteit Verhogen
Nu we motivatie begrijpen, volgt hier hoe je die kunt kanaliseren naar iets echt krachtigs: Een systeem dat de natuurlijke productiviteitscycli van je brein optimaal benut. Je brein heeft een productiviteitsmodus die de meeste mensen nooit gebruiken. We noemen het ‘diep werk’. En ik moet zeggen, het is alsof je een superkracht voor je geest hebt.
Denk aan de laatste keer dat je zo geconcentreerd was dat de tijd gewoon leek te verdwijnen. Dat is niet zomaar een gelukkig toeval; dat is je brein dat op zijn ware capaciteit werkt. Diep werk gaat niet over harder werken; sterker nog, het gaat juist om slimmer werken. Wist je dat je brein ongeveer 23 minuten nodig heeft om volledige focus te bereiken? Elke onderbreking zet deze klok weer op nul.
Slimmer Werken, Niet Harder
Het is eigenlijk heel simpel: Bundel soortgelijke taken. Behandel al je e-mails in één keer. Doe al je telefoontjes achter elkaar. Doe al je creatieve werk in één blok. Dit gaat niet alleen over organiseren; wat je werkelijk doet, is de enorme verborgen kosten van het wisselen van context elimineren. Je brein heeft namelijk wat ik noem een dagelijks quotum voor beslissingen. Elke keuze die je maakt, van kledingkeuze tot wat je eet, put dit quotum gestaag uit.
Dit is precies waarom de meest succesvolle mensen de neiging hebben om terugkerende beslissingen te vereenvoudigen. Hetzelfde ontbijt, dezelfde werkkleding, dezelfde routine. Echte productiviteit gaat niet over meer dingen in je dag proppen; het gaat erom de juiste dingen te doen met volledige focus. De sleutel is om je taken te bundelen, het aantal beslissingen te minimaliseren waar we het over hadden, en je brein de ruimte te geven die het nodig heeft voor diep werk.
Cognitieve Hulpmiddelen
Je brein heeft gespecialiseerde hulpmiddelen nodig om echt uit te blinken. Je brein probeert te veel taken tegelijk uit te voeren. Het houdt taken bij, verwerkt informatie en neemt beslissingen, allemaal op hetzelfde moment. Ik heb een oplossing gevonden en die is prachtig eenvoudig. Het heet het creëren van een ‘tweede brein‘.
In wezen is het een systeem buiten je eigen brein dat al het onthoudwerk voor zijn rekening neemt, waardoor jouw brein de vrijheid krijgt om te doen waar het het allerbeste in is: het echte denkwerk. Het werkt zo: wanneer je dingen opschrijft, stopt je brein met proberen ze allemaal te onthouden. Het is bijna alsof je onnodige tabbladen sluit in je mentale browser. Elk stukje informatie dat je probeert te onthouden, kost energie die ten koste gaat van je echte denkwerk.
Een Tweede Brein Creëren
Maar kijk wat er gebeurt als je een betrouwbaar extern systeem creëert. Het is alsof je brein weet dat alles wat belangrijk is, veilig is vastgelegd. Nu kan het zich eindelijk richten op waar het het beste in is: problemen oplossen en briljante ideeën bedenken. Hier is een oefening die je leven kan veranderen: Ik noem het de ‘helderheidspauze’.
Zet alles uit je hoofd op papier. Schrijf elke taak, elk idee en elke zorg op. Kijk hoe snel het piekeren verdwijnt als je brein weet dat alles veilig is opgeslagen.
Ook lezen:
Veelgestelde vragen
Waarom is identiteit belangrijker dan motivatie bij het bereiken van doelen?
Je acties zijn altijd in lijn met je identiteit; het is geen motivatie, maar een automatisch proces. Door te focussen op wie je wilt worden in plaats van wat je moet doen, creëer je een fundament voor blijvende verandering. Deze identiteitsgedreven aanpak zorgt ervoor dat je beslissingen en gewoonten op één lijn liggen met je zelfbeeld.
Hoe kan ik mijn omgeving aanpassen om mijn doelen te bereiken?
Je omgeving speelt een cruciale rol bij het ondersteunen van je transformatie. Maak de juiste keuze makkelijk en de verkeerde keuze moeilijk door je omgeving opnieuw in te richten. Verleiding bundelen, waarbij je iets wat je moet doen koppelt aan iets wat je graag wilt doen, kan ook zeer effectief zijn.
Wat is de ‘twee minuten regel’ en hoe kan deze mij helpen?
De ‘twee minuten regel’ houdt in dat elke grote stap een versie van twee minuten heeft, een deur waar je toekomstige zelf doorheen loopt. Door taken te reduceren tot acties van twee minuten, maak je het makkelijker om te beginnen en momentum op te bouwen. Dit maakt succes de weg van de minste weerstand.
