Vapen is de laatste jaren enorm in populariteit gestegen, vooral onder jongeren. Maar hoe gevaarlijk, of hoe veilig is het eigenlijk om te vapen? In dit artikel bekijken we de risico’s van vapen op een rij.
Alvast 5 van de belangrijkste punten
- Vapen bevat schadelijke stoffen die longschade kunnen veroorzaken
- Het kan leiden tot verslaving aan nicotine
- Het kan de vruchtbaarheid en eicelkwaliteit bij vrouwen verminderen
- Het kan mutaties veroorzaken in snel delende cellen
- De langetermijneffecten zijn nog grotendeels onbekend
Welke stoffen zitten er in e-sigaretten?
E-sigaretten bevatten vloeistof met allerlei stoffen die verdampt worden en vervolgens worden geïnhaleerd. De belangrijkste stoffen zijn:
- Nicotine: de verslavende stof die ook in tabak zit
- Smaakstoffen: om een lekkere smaak te creëren
- Propyleenglycol: drager van nicotine en smaak
- Glycerol: produceert damp
- Diacetyl: kunstmatige boteraroma, mogelijk schadelijk
Daarnaast kunnen er kleine hoeveelheden giftige stoffen inzitten afkomstig van het verwarmen en verdampen van de vloeistoffen, zoals formaldehyde en acetaldehyde (Van Drooge, 2018). Ook bevat de aerosol metaaldeeltjes afkomstig van de verwarmingselementen (Hess, 2017).
5 schadelijke effecten van vapen
Uit onderzoek komen steeds meer gezondheidsrisico’s van vapen naar voren. Hier de belangrijkste 5:
1. Longschade
De langetermijneffecten van vapen op de longen zijn nog niet goed bekend. Wel laat onderzoek zien dat vapen ontstekingsreacties kan veroorzaken in de longen. Dit kan op den duur leiden tot chronische longziekten als COPD (Lerner, 2015).
2. Verslaving aan nicotine
Vape vloeistoffen bevatten vaak nicotine, de stof die ook verslavend werkt in sigaretten. Nicotine werkt stimulerend en geeft een kick. Hierdoor is de kans op verslaving groot, zeker bij jongeren wiens hersenen nog in ontwikkeling zijn (England, 2015).
3. Negatieve effecten op vruchtbaarheid
Uit dierstudies blijkt dat nicotine de eicelkwaliteit en vruchtbaarheid van vrouwen negatief kan beïnvloeden, mogelijk door effecten op de eierstokken en hormoonhuishouding. Ook lijkt vapen mutaties te kunnen veroorzaken in eicellen (Bahl, 2012).
4. DNA-schade
De stoffen in de damp van e-sigaretten, zoals formaldehyde, kunnen het DNA beschadigen in cellen in de mond en keel. Dit is aangetoond in het speeksel van vapende proefpersonen (Yu, 2016). DNA-schade kan op termijn kanker veroorzaken.
5. Effecten op de hersenen
Nicotine en andere stoffen in damp kunnen effect hebben op de hersenen, met name in de ontwikkelingsfase. Zo is er een verband gevonden tussen vapen en verminderde concentratie, slechter geheugen en meer kans op depressie bij jongeren (England, 2015).
Zijn e-sigaretten gezonder dan tabak?
Over het algemeen wordt aangenomen dat vapen minder schadelijk is dan roken. Dat komt doordat tabaksrook duizenden giftige stoffen bevat, waaronder teer. Toch zijn de langetermijneffecten van vapen nog grotendeels onbekend. We weten dus niet hoe gezond of ongezond het daadwerkelijk is.
| Vapen | Roken |
|---|---|
|
|
Het is dus niet zo zwart-wit te zeggen dat vapen onschadelijk is. Er kleven zeker gezondheidsrisico’s aan. Of het nu beter of slechter is dan roken, hangt af van verschillende factoren.
Conclusie
Vapen wordt vaak gezien als een onschadelijk alternatief voor roken, maar brengt zeker gezondheidsrisico’s met zich mee. Zo kan het longschade, verslaving, DNA-schade en vruchtbaarheidsproblemen veroorzaken. Of vapen nu beter is dan roken, is lastig te zeggen. We weten simpelweg nog te weinig van de langetermijneffecten. Voorzichtigheid is dus geboden.
“We kunnen op dit moment niet met zekerheid zeggen dat e-sigaretten minder schadelijk zijn dan tabak” – RIVM
Veelgestelde vragen
Kan vapen kanker veroorzaken?
Of vapen kanker kan veroorzaken is nog niet bekend. Wel lijkt het DNA-schade te kunnen veroorzaken, wat op termijn tot kanker kan leiden. Maar meer onderzoek is nodig.
Is damp inademen slecht voor je longen?
Damp inademen kan ontstekingsreacties veroorzaken in de longen en op den duur chronische luchtziekten zoals COPD. De precieze risico’s moeten nog verder onderzocht worden.
Kun je verslaafd raken aan een e-sigaret?
Ja, dat risico is aanwezig. E-sigaretten bevatten vaak nicotine, wat erg verslavend werkt. Vooral jongeren lopen risico.
Wat zijn de risico’s van vapen tijdens zwangerschap?
Nicotine kan de ontwikkeling van de baby en placenta verstoren. Ook lijkt het de kans op miskramen, vroeggeboorte en een laag geboortegewicht te verhogen.
Is dampen gevaarlijk voor huisdieren?
Ja, damp kan schadelijk zijn als huisdieren het inademen. Net als bij mensen kan het bij dieren ontstekingen en ademhalingsproblemen veroorzaken.
Referenties en studies
- Lerner et al. (2015) – Vapen veroorzaakt ontstekingen in de longen van muizen
- England et al. (2015) – Nicotine en hersenontwikkeling
- Bahl et al. (2012) – Dampen en vruchtbaarheid
- Yu et al. (2016) – Vapen veroorzaakt DNA-schade
- Van Drooge et al. (2018) – Giftige stoffen in damp
- Hess et al. (2017) – Metaaldeeltjes in damp
Link: YouTube video
