Wat is lifestyle inflatie?
Lifestyle inflatie doet zich voor wanneer iemands levensstandaard verbetert doordat hun beschikbaar inkomen stijgt en voormalige luxeartikelen nieuwe noodzakelijkheden worden. De stijging van het beschikbare inkomen kan plaatsvinden door een hoger inkomen of lagere kosten.
Lifestyle inflatie en lifestyle creep zijn synoniemen. Het zijn verschillende termen voor precies hetzelfde verschijnsel.
Een kenmerk van lifestyle inflatie is een verandering in denken en gedrag, waarbij uitgaven aan niet-essentiële zaken worden gezien als een recht in plaats van een keuze. Dit is zichtbaar in de houding ten opzichte van uitgaven: “je hebt het verdiend”, in plaats van te denken aan de mogelijkheden die geld besparen zou bieden. Een manier om lifestyle inflatie tegen te gaan, is door een budget op te stellen en onderscheid te maken tussen wensen en behoeften bij het doen van aankopen.
Belangrijkste punten om te onthouden
- Lifestyle inflatie verwijst naar het fenomeen waarbij discretionaire consumptie toeneemt voor niet-essentiële zaken naarmate de levensstandaard verbetert.
- Bij lifestyle inflatie worden luxeartikelen en ongewone uitgaven gezien als een recht om te hebben, in plaats van een keuze – als een noodzaak in plaats van een wens.
- Het nadeel van deze trend is dat wanneer het inkomen daalt, bijvoorbeeld door werkloosheid of na pensionering, mensen zonder spaargeld komen te zitten omdat ze blijven leven boven hun stand.
Uitleg over lifestyle inflatie
Lifestyle heeft het potentieel om plannen voor pensioen en schuldvermindering te verstoren, doordat zuinigheid wordt vervangen door verkwisting. Lifestyle inflatie kan klein beginnen, bijvoorbeeld door een duurdere fles wijn te bestellen tijdens het diner of het kopen van een tas of elektronisch apparaat dat je eigenlijk niet nodig hebt, maar kan zich snel uitbreiden naar meer extravagante gewoonten. Gemakkelijk toegankelijk krediet en het gebruik van creditcards, die grotere aankopen mogelijk maken, kunnen bijdragen aan lifestyle inflatie. Door budgettering en wilskracht te gebruiken, kan lifestyle inflatie worden voorkomen.
Enkele voorbeelden van lifestyle inflatie zijn:
- Dagelijks enkele euro’s uitgeven aan koffie
- Business class vliegen in plaats van economyclass
- Vaker en duurder uit eten gaan
- Dure kleding kopen (en meer ervan terwijl minder dure kleding voldoende zou zijn)
- Betalen voor huishoudelijke hulp
- Een groter huis kopen of huren dan nodig is (of een tweede huis)
- Een derde auto, een boot of eerder dan nodig een auto vervangen
Lifestyle inflatie en bijna-gepensioneerden
Lifestyle inflatie kan met name problematisch zijn voor mensen die de pensioengerechtigde leeftijd naderen. Individuen die zich vijf tot tien jaar voor hun pensioen bevinden, zitten meestal in hun piekjaren wat betreft inkomen en hebben al langlopende terugkerende uitgaven afbetaald, zoals een hypotheek of kosten gerelateerd aan kinderen. Omdat ze zich rijk voelen met hun nieuwe surplus aan beschikbaar inkomen, kiezen ze mogelijk voor duurdere auto’s, luxere vakanties, een tweede huis of een nieuw ontdekte voorliefde voor luxeartikelen.
Aangezien het doel van pensioen is om de levensstijl te handhaven waaraan men gewend is geraakt in de jaren voorafgaand aan het pensioen, hebben deze gepensioneerden meer geld nodig om hun luxueuzere levensstijl te ondersteunen. Helaas hebben ze hier niet de middelen voor omdat ze hun surplus aan cashflow hebben uitgegeven in plaats van het te sparen om een comfortabeler pensioen mogelijk te maken.
Lifestyle inflatie en jonge spaarders
Lifestyle inflatie kan ook worden ervaren door jongere consumenten en spaarders voor hun pensioen, bijvoorbeeld wanneer ze hun eerste goedbetaalde baan krijgen. Uitgavenpatronen kunnen snel veranderen om ook luxeartikelen te omvatten die voorheen als luxe werden beschouwd. Dit gedrag kan het moeilijker maken om te sparen voor de aankoop van een eerste huis, voor pensioen, of om snel onderwijsleningen af te betalen. Mensen die vrezen in zo’n uitgavenpatroon te vervallen, moeten overwegen hun levens- en financiële doelen op te schrijven en deze te gebruiken als leidraad voor hun uitgavenbeslissingen.
Advies van financieel adviseur de Leon
De kosten van je levensstijl kunnen langzaam toenemen, net als schimmel die zich nestelt in je koelkast. Je merkt het pas op een dag — boem! — de impact is duidelijk, en het is niet prettig.
Wanneer heb je besloten om al deze abonnementsservices te nemen? Heb je altijd zo vaak online gewinkeld? Wanneer ben je overgegaan van zelf koken naar het laten bezorgen van sushi?
Zonder er veel over na te denken, stapelen al deze kosten zich op tot een veel grotere rekening aan het einde van de maand. Deze ongemakkelijke groei wordt “Lifestyle Creep” of “Lifestyle inflatie” genoemd, en het gebeurt wanneer je meer geld tot je beschikking hebt.
Misschien ben je verder gekomen in je carrière en verdien je meer salaris. Of misschien heb je tijdens de pandemie minder uitgaven gehad en meer vrij besteedbaar inkomen. Misschien ben je bij een partner ingetrokken en deel je de kosten. Hoe je hier ook bent beland, nu heb je meer geld op je bankrekening, en in plaats van te investeren of te sparen, heb je alleen maar de kosten van je levensstijl opgeblazen.
Bespaar geld dynamisch
Als je meer verdient, moet ook je spaarpercentage toenemen. Pas aan hoeveel je spaart op basis van wat je verdient. Als je de mogelijkheid hebt, vraag dan aan je werkgever om een directe storting te doen op je spaarrekening, zodat het gespaarde geld automatisch opzij wordt gezet.
Tijdens tijden van inflatie kan dit moeilijker zijn, maar let altijd op hoeveel je spaart en of het meegroeit met wat je verdient.
Vermijd impulsaankopen met een “kooplijst”
Om impulsaankopen te voorkomen, maak je een zogenaamde “kooplijst” zoals de Leon het noemt. Zet de dingen die je wilt op een lijst. En, na een vooraf bepaalde tijd (zoals een week of een maand), als je dat ding nog steeds wilt, koop het dan. Je kunt zelfs het concept van winkelen baseren op je kooplijst, zodat je dingen en ervaringen hebt om naar uit te kijken.
De Leon zegt dat een kooplijst “de ervaring van winkelen” opnieuw creëert, maar ervan weerhoudt om zomaar dingen te kopen.
Weet dat het oké is om jezelf af en toe te verwennen
Het is prima om wat van je geld aan jezelf uit te geven! Strak blijven met je uitgaven kan ervoor zorgen dat je op manieren “ontploft die niet zo geweldig zijn”, zegt de Leon.
Om “het beest te verzadigen”, geeft ze je toestemming om jezelf te verwennen. Doe het gewoon bewust. Vraag jezelf af: “Hoe verwacht ik dat deze aankoop me zal laten voelen? Wat wil ik dat het me laat voelen? Welke gevoelens probeer ik te vermijden door het te kopen?”
Je deze vragen stellen voordat je jezelf verwent, kan je helpen de “hedonische loopband” te vermijden — de eindeloze zoektocht naar het ene “ding” na het andere om ons geluk te brengen. Hoewel het kopen van een cadeautje voor jezelf je in eerste instantie plezier kan geven, suggereert onderzoek dat je vaak terugkeert naar hoe je je voorheen voelde — dat wil zeggen, totdat je een nieuw “ding” vindt om je gelukkig te voelen en de cyclus opnieuw begint.
Vraag jezelf af: Wat is genoeg?
Lifestyle Creep kan zich zowel manifesteren in onze kleine levensstijlkeuzes als in onze grote. Alles, van een dagelijkse koffiegewoonte tot de wens om in een eengezinswoning te wonen, weerspiegelt het leven dat we voor onszelf willen en hoeveel we bereid zijn uit te geven om die levensstijl te bereiken.
Als je nadenkt over wat je gelukkig zal maken, zegt de Leon dat je voorzichtig moet zijn met het meten van tevredenheid door een consumentenbril, omdat het zelden slechts één ding is dat je gelukkig zal maken. Je denkt misschien dat je alleen maar een mooie jas wilt, zegt ze, maar dan heb je aantrekkelijke schoenen nodig om bij de jas te passen. Als je op de hedonische loopband zit, is het nooit slechts één ding.
Het tegengif tegen Lifestyle Creep, zegt de Leon, is diep nadenken over het antwoord op de vraag: “Wat is genoeg?”
Vaak zijn onze levensdoelen dit bewegende doelwit, zegt de Leon. Om deze doelen los te koppelen van materiële zaken, denk na over hoe je wilt dat je leven aanvoelt op dagelijkse basis. Vraag jezelf af wat je echt gelukkig en vreugdevol zou maken. Wat zou dat je kosten? Hoeveel geld heb je nodig om te verdienen, hoeveel geld moet je sparen voor noodgevallen en waarin moet je investeren voor de toekomst?
Gebruik deze antwoorden als bouwstenen om op een punt te komen waar je kunt waarderen wat je hebt in plaats van altijd meer te verlangen.
Werk aan je mentale en emotionele gezondheid
“Onze relatie met geld is een spiegel,” zegt de Leon. “Hoe we ervoor kiezen om ons geld uit te geven of niet uit te geven, weerspiegelt hoe we over onszelf denken.”
Onzekerheid, jaloezie en andere negatieve emoties kunnen ertoe leiden dat we onnodig geld uitgeven. Zorg goed voor jezelf, zodat wanneer je financiële beslissingen moet nemen, je in een heldere gemoedstoestand bent en minder beïnvloed wordt door externe factoren. Een goede nachtrust, diep ademhalen, luisteren naar muziek die je blij maakt en tijd doorbrengen met mensen die je waarderen om wie je bent, kunnen veel helpen.
“Hoe meer je werkt aan je relatie met jezelf”, zegt de Leon, “des te meer zul je zien dat je relatie met alle andere aspecten in je leven verbetert.”
