Wist je dat 41% van de Nederlanders goede voornemens maakt voor het nieuwe jaar, maar slechts 9% slaagt erin deze voornemens vol te houden? Het slagingspercentage van deze voornemens is dus 3,6%!
Een groot deel daarvan heeft te maken met hoe we onze doelen stellen.
Wat deze onderzoeken vaak aanhalen als een belangrijke reden voor het falen is het stellen van onrealistische doelen. Maar ik denk dat het anders zit, namelijk dat we geen goede verbinding maken met onze doelen of ons er niet op afstemmen – dit is waar perfectionisme en uitstelgedrag om de hoek komen.
Perfectionisme is slechts angst die zich manifesteert als een mentale blokkade. Niet zozeer angst voor falen en/of sociale uitsluiting, maar vooral angst voor verandering. Ons onderbewustzijn is geprogrammeerd om de status quo te verkiezen.
Het enige wat het weet is dat je keuzes tot nu toe hebben geleid tot je overleving. Verandering betekent simpelweg de boot in beweging brengen en een onbekende uitkomst riskeren (althans, dat denkt het onderbewustzijn).
Houden perfectionisme en uitstelgedrag je tegen om doelen te bereiken?
Je zou kunnen beweren dat je een perfectionist bent, maar wat betekent dat echt? Bedoel je dat je niet stopt met werken aan iets totdat het in jouw ogen perfect is? Of bedoel je dat je niet aan een onderneming begint totdat je kunt garanderen dat het resultaat perfect zal zijn?
Als je tot de laatste groep behoort, kun je overwegen dat deze cyclus van perfectionisme-uitstelgedrag gewoon een excuus is – een manifestatie van jouw diepgewortelde onderbewuste angst voor verandering.
Stel het zo:
Ik denk dat je het woord “onrealistisch” kunt vervangen door het woord “vaag” en dat je dan een nauwkeuriger beeld krijgt van het probleem. Mensen zeggen vaak dat ze meer geld willen verdienen, meer willen afvallen, gezonder willen eten enzovoort, maar ze definiëren niet wat dat eigenlijk betekent. Als je met zo’n vaag doel op pad gaat, kun je geen nauwkeurige koers bepalen en zonder koers ga je dwalen.
Denk eens terug aan een moment waarop je een taak uitvoerde die zo alledaags was dat je het nauwelijks in je gedachten registreerde. Het zou boodschappen doen kunnen zijn, of de was. Iets wat je doet, niet per se elke dag, maar regelmatig en (belangrijk) met een doel. Als je niet naar de supermarkt gaat, heb je geen eten. Als je geen eten hebt, kun je niet eten. Als je niet eet, ga je dood. Dat is een vrij duidelijk doel.
Terwijl je de deur uitgaat naar de supermarkt, drukt die reeks catastrofale gebeurtenissen niet zwaar op je gedachten. Het is gewoon een kwestie van ervoor zorgen dat je alles dat op het boodschappenlijstje staat, koopt. Je twijfelt er niet aan dat je thuis zult komen met wat alles je nodig hebt. Je hebt je al mentaal en energetisch verbonden, zij het onderbewust, met het resultaat “de buit binnenhalen“.
Wat is jouw type uitstelgedrag?
Weet je dat er verschillende soorten uitstelgedrag zijn?
Door je type uitstelgedrag te begrijpen, weet je hoe je de onderliggende oorzaak van je vermijdingsgedrag kunt aanpakken en je efficiënt je uitstelgedrag kunt voorkomen.
1. Herken de cyclus
Het eerste wat je kunt doen om deze perfectionisme-uitstelgedragcyclus te doorbreken, is dit te herkennen. Breng je bewustzijn naar wat er echt aan de hand is en overweeg wat er schuilgaat achter jouw beweringen van perfectionisme. Wees eerlijk maar mild voor jezelf. Probeer, als je kunt, geen oordeel in de vergelijking te betrekken.
Oordeel en overdreven strenge zelfkritiek kunnen net zo belemmerend zijn als jouw onderbewuste angst voor verandering, dus probeer ze in de eerste plaats niet binnen te laten. Beschouw jezelf, voor zover mogelijk, als een onpartijdige waarnemer. Je bent er in de eerste plaats alleen maar om te zien wat er gebeurt.
2. Stel doelen op de juiste manier
Gewapend met die kennis zul je merken dat je benadering van je doelen natuurlijk begint te veranderen, maar je moet ook leren hoe je doelen op de juiste manier stelt. Als je een van die mensen bent die goede voornemens maakt voor het nieuwe jaar en beweert perfectionistisch te zijn zonder enige actie te ondernemen, moet je jezelf echt afvragen:
“Als ik zo’n perfectionist ben, waarom stel ik dan zulke vage doelen?”
Zou een perfectionist dit jaar “meer geld” willen verdienen en het daarbij laten?! Zou iemand die zo geobsedeerd is door perfectie in alles en die zijn ideale gewicht en lichaamsvorm wil bereiken, echt als doel stellen om eenvoudigweg “meer gewicht te verliezen”?
Je zou kunnen denken, oprecht, dat de mogelijkheid om je doel niet precies te halen een reden is om helemaal niet te beginnen. Laten we even een stap achteruitzetten en beoordelen wat we bedoelen met uitstelgedrag. Uitstelgedrag, zoals gedefinieerd door onderzoekers, is:
“een vorm van falen in zelfregulatie gekenmerkt door irrationeel uitstelgedrag ondanks mogelijke negatieve gevolgen.”
Tot nu toe hebben we gesproken over uitstelgedrag alsof het simpelweg “iets niet doen” is. Maar eigenlijk is het het uitstellen van iets zonder reden. Als het gaat om het bereiken van doelen, is uitstelgedrag op zichzelf niet wat je ervan weerhoudt ze te bereiken. Het is het uitstellen van iets in de loop van de tijd. Zoals de Spanjaarden zouden zeggen, het is “mañana” denken.
Als je iets tot morgen uitstelt omdat je er vandaag gewoon geen zin in hebt, kan dat nog steeds uitstelgedrag zijn. Maar als je het dan daadwerkelijk morgen doet, wat is dan het probleem? Het is het consequent uitstellen van iets op basis van irrationele (of onderbewuste) overtuigingen die in de loop van de tijd betekenen dat je er nooit komt. Dit lijkt misschien heel voor de hand liggend, maar het is belangrijk om precies te definiëren wat we bedoelen voordat we veranderingen gaan aanbrengen.
Nu we dat hebben opgehelderd, kun je beoordelen of je uitstelgedrag je voortgang belemmert. Het zou je ook moeten helpen om niet te oordelen over je uitstelgedrag.
3. Zoek hulp en mentorschap
Je kunt niet groeien in een vacuüm. Je hebt anderen nodig om je reis te ondersteunen en je objectieve feedback te geven. Hoe anders kun je realistisch beoordelen of je resultaat perfect is?
Zoek mensen die het pad al voor je hebben bewandeld en neem contact met hen op. Je zult waarschijnlijk merken dat de meeste mensen bereid zijn om te helpen. Als ze moeilijk te bereiken zijn, bekijk daninterviews met hen of zoek naar begeleiding die ze in het verleden publiekelijk hebben gegeven.
Een deel van het probleem waar je mee te maken hebt gehad, is dat je het perfecte resultaat alleen vanuit je eigen standpunt ziet. Door te begrijpen wat de bredere gemeenschap (en markt) beschouwt als een ideaal resultaat voor iets, krijg je een veel duidelijker, realistisch idee van waar je naar kunt streven. Van daaruit kun je identificeren wat je mist en dus welke hiaten je moet opvullen.
Wen eraan om je termen beter te definiëren. Denk na over de taal die je gebruikt, zowel wanneer je met anderen praat als in je interne monoloog. Wat vertel je jezelf?
Klopt het verhaal dat je jezelf vertelt?
Perfectionisme is immers de neiging om alles wat niet perfect is als onacceptabel te beschouwen. Wat heeft dat te maken met irrationeel uitstelgedrag? Vanuit een letterlijk oogpunt zou perfectionisme een verlangen moeten opwekken om actie te blijven ondernemen ver voorbij het punt van een acceptabel resultaat, en juist niet irrationeel afzien van actie!
HOE DE PERFECTIE-PROCRASTINATIECYCLUS TE DOORBREKEN
- Herken de cyclus: Breng je bewustzijn naar wat er echt aan de hand is en overweeg wat er schuilgaat achter jouw beweringen van perfectionisme. Wees eerlijk maar mild voor jezelf.
- Stel doelen op de juiste manier: Gewapend met die kennis zul je merken dat je benadering van je doelen natuurlijk begint te veranderen, maar je moet ook leren hoe je doelen op de juiste manier stelt. Focus op het proces.
- Zoek hulp en mentorschap: Je hebt anderen nodig om je reis te ondersteunen en je objectieve feedback te geven. Zoek anderen die het pad al voor je hebben bewandeld en neem contact met hen op.
- Stel duidelijke doelen en focus op het proces: Benader je doelen met een duidelijke intentie. Hoewel “gewicht verliezen” en “meer geld verdienen” goede doelen zijn om te hebben, zijn ze te vaag.
Conclusie
Kijk eens kritisch naar jezelf de volgende keer dat je de woorden “Ik ben gewoon een perfectionist en uitsteller” als excuus gebruikt waarom je iets niet hebt gedaan, of je dit nu tegen jezelf of tegen iemand anders zegt. Je bedoelt het eigenlijk niet zo, maar dat is prima! Je bent gewoon bang voor verandering, zoals we dat allemaal zijn.
Word niet te streng voor jezelf. Zie het voor wat het is en begin de verhalen (overtuigingssystemen) die je jezelf vertelt te veranderen.
Je zult ontdekken waar je je bevindt op het aandachtspectrum en hoe je je focus kunt vergroten en meer mindful kunt zijn.
Geraadpleegde bronnen:
- Discover Happy Habits: New Year’s Resolution Statistics (2021 Updated
- SpringerLink: Procrastination and Task Avoidance
- Merriam-Webster: perfectionism
