We voelen het allemaal weleens 🙄 Die knagende stem in ons hoofd die zegt: dit is jouw schuld, waarom heb je dit gedaan?
Die stem wordt luider en luider en gaat maar door, dag in dag uit. Je innerlijke criticus blijft je aan je fouten herinneren. Het gekke is, dat het misschien helemaal niet jouw schuld is.
Laten we het eens hebben over dit toxic schuldgevoel..
Dit onderwerp raakt me en ik denk dat het bij veel mensen een gevoelige snaar zal raken. Toxic schuldgevoelens zijn schuldgevoelens over dingen waar je eigenlijk niet verantwoordelijk voor bent. Je hebt iets gedaan, maar in het verhaal dat je jezelf vertelt, krijg je er meer verantwoordelijkheid voor toegeschreven dan terecht is.
Het verschil met normale schuldgevoelens
Normale schuldgevoelens krijg je wanneer je echt iets verkeerd hebt gedaan. Het is een signaal dat je iets moet rechtzetten of dat je aandacht moet schenken aan iets wat je hebt gedaan.
Toxic schuldgevoelens gaan over dingen waar je eigenlijk niet verantwoordelijk voor bent. Je overdrijft je eigen rol of neemt teveel verantwoordelijkheid voor andermans gevoelens. Je neemt het zo ter harte, dat het echt negatieve dingen in je leven teweeg kan brengen. Zoals deze quote mooi verwoordt:
“Valse verantwoordelijkheid verwijst naar een houding waarbij je je verantwoordelijk voelt voor dingen waar je objectief gezien niet verantwoordelijk voor bent en ook niet verantwoordelijk voor zou moeten zijn.”
Herkennen jullie deze quote? Vaak komen deze gevoelens van schuld voort uit (impliciete of expliciete) beschuldigingen en bestraffingen in onze jeugd. Als kinderen ontberen we vaak de nuance en context om te begrijpen waarom onze ouders ons de schuld geven.
Een 7-jarige snapt niet dat zijn moeder hem de schuld geeft van haar eigen onverwerkte trauma’s. Het kind internaliseert: ik ben verantwoordelijk voor hoe mijn moeder zich voelt. Ik kom hier later op terug.
Het gevaarlijke aan toxic schuldgevoelens is dat je eraan kunt wennen
Je gaat steeds meer verantwoordelijkheid nemen voor andermans gevoelens en levens, waardoor je jezelf over de kop werkt en geen tijd meer hebt voor je eigen ontwikkeling en geluk. Naarmate toxic schuldgevoelens langer aanhouden, groeit het gevoel van schaamte.
Door het voortdurende gevoel dat je iets verkeerd hebt gedaan, ga je jezelf zien als een slecht persoon. Je schaamt je voor je karakter, ego en handelingen. Dit zware, negatieve gevoel van schaamte kan heel schadelijk zijn voor je psyche en je gezondheid.
Schuldgevoelens gaan over gedrag, schaamte gaat over jezelf. Schuldgevoelens zijn makkelijker te verwerken dan schaamte. Het is dus belangrijk om toxic schuldgevoelens zo snel mogelijk aan te pakken.
Er zijn een aantal oorzaken voor toxic schuldgevoelens:
- Fixeren op fouten uit het verleden: We zijn vaak te streng voor onszelf. Fouten bieden juist een kans om te leren.
- Naricisme: Naricisten geven anderen de schuld om hun ego te beschermen.
- Disfunctionele omgeving: In een negatieve omgeving wennen toxic schuldgevoelens.
- Perfectionisme: Als je extreem streng bent voor jezelf, voel je snel schuldgevoelens.
- Vastklampen: Vasthouden aan schuldgevoelens, waardoor ze blijven terugkomen.
- Te ver doorgaan met zelfverbetering: Niet alles is jouw verantwoordelijkheid.
- Jezelf niet vergeven: Blijven malen over verleden in plaats van loslaten.
Toxic schuldgevoelens uiten zich onder andere in:
- jezelf over de kop werken
- mensen pleasen
- geen zelfzorg
- angst en manipulatie
Mijn Persoonlijke Ervaring
Ik wil ook mijn persoonlijke ervaringen met toxic schuldgevoel delen. Ik ben opgegroeid met een alleenstaande moeder. Om haar niet extra te belasten, vroeg ik amper om hulp. Dit maakte het lastig om later wél om hulp te vragen. Ik voelde me een last. Pas toen ik ging ondernemen, leerde ik het belang van hulp vragen.
Een ander voorbeeld is mijn carrière versus tijd met familie. In mijn cultuur is familie erg belangrijk. Doordat ik veel alleen ben voor mijn werk, voelde ik me schuldig tegenover mijn familie. Uiteindelijk begreep ik dat dit toxic schuldgevoel was. Meditatie, psychologisch inzicht en ZelfLiefde hielpen me hiermee omgaan.
Wat kun je doen tegen toxic schuldgevoelens?
Allereerst is het goed om menselijke onvolmaaktheid te accepteren. We zijn nu eenmaal imperfecte wezens. Perfectionisme leidt alleen maar tot meer schuld. Zie toxic schuldgevoel alsof het slangengif in je brein is.
Gun jezelf liefde, stel grenzen en respecteer je eigenheid. Mediteer op het feit dat mensen zelf verantwoordelijk zijn voor hun emoties. Jij bent niet verantwoordelijk voor hoe een ander zich voelt.
Identificeer je niet met je gedachten en lichaam, maar zie jezelf als waarnemer. Analyseer je ‘kindbeloftes’ en voeg nuance en perspectief toe. Begrijp en vergeef mensen die bijdroegen aan je valse verantwoordelijkheid. Kijk naar de impact van schuldgevoelens op je leven. Besef dat alles relatief is. Oefen Schaduwwerk door je schuldgevoelens op te schrijven en te verbranden.
Het belangrijkste is balans. Ga niet doorslaan in volledig egoïsme, maar vind de gulden middenweg. Blijf groeien!
Link: YouTube video
