In Nederland zijn recente onderzoeken en resultaten over de sterfte door roken verontrustend. Volgens de meest recente gegevens van het RIVM en Volksgezondheid en Zorg, stierven in 2022 naar schatting 20.220 mensen door aandoeningen veroorzaakt door roken. Dit aantal vertegenwoordigt een aanzienlijke gezondheidslast, aangezien roken verantwoordelijk is voor 9,4% van de totale ziektelast in Nederland (Trimbos) (VZinfo).
De Nederlandse overheid heeft diverse maatregelen genomen om roken te ontmoedigen. Zo zijn sinds 2020 neutrale verpakkingen voor sigaretten verplicht en is roken op onderwijsterreinen verboden. Vanaf 1 juli 2024 wordt de verkoop van tabak en e-sigaretten in supermarkten en alle horecagelegenheden verboden, en vanaf 2030 mogen tabaksproducten alleen nog in speciaalzaken worden verkocht (Rijksoverheid).
Ondanks deze maatregelen blijft roken een hardnekkig probleem. De sterfte aan longkanker en hart- en vaatziekten door roken blijft hoog, met respectievelijk 82% en 85% van de sterfte aan deze aandoeningen toe te schrijven aan roken (Trimbos). Daarnaast blijkt uit onderzoek van het Trimbos-instituut dat een groot deel van de rokers wel wil stoppen, maar dat velen moeite hebben om dit daadwerkelijk te realiseren. Ongeveer 34,4% van de rokers heeft in 2023 een serieuze stoppoging ondernomen (Centraal Bureau voor de Statistiek).
Initiatieven zoals rookvrije zones en verhoogde accijnzen op tabaksproducten zijn belangrijke stappen, maar er is meer nodig om het aantal rokers substantieel te verminderen en de sterfte door roken verder terug te dringen. Blijvende inzet van zowel overheid als maatschappelijke organisaties is cruciaal om een rookvrije generatie te realiseren (Trimbos) (VZinfo).
Roken wereldwijd
Volgens recente onderzoeken van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en andere gezondheidsorganisaties is roken wereldwijd een belangrijke oorzaak van sterfte en ziekte. Elk jaar sterven wereldwijd ongeveer 8 miljoen mensen aan ziektes gerelateerd aan roken. Dit aantal omvat zowel directe als indirecte rokers, waarbij meer dan 1,2 miljoen sterfgevallen worden toegeschreven aan blootstelling aan tweedehands rook (Tobacco Control BMJ).
De meest voorkomende ziektes veroorzaakt door roken zijn onder andere ischemische hartziekte, chronische obstructieve longziekte (COPD), en diverse vormen van kanker, zoals longkanker en strottenhoofdkanker. In totaal wordt geschat dat roken verantwoordelijk is voor ongeveer 36 verschillende gezondheidseffecten met een dosis-responsrelatie voor zowel huidige als voormalige rokers (Tobacco Control BMJ) (World Health Organization (WHO)).
De wereldwijde prevalentie van roken varieert sterk per regio, met hogere percentages in bepaalde lage- en middeninkomenslanden. Desondanks zijn er de afgelopen decennia inspanningen geleverd om het aantal rokers wereldwijd te verminderen door middel van beleid zoals verhoogde accijnzen, rookvrije zones en publieke voorlichtingscampagnes (Tobacco Control BMJ) (World Health Organization (WHO)).
Voor een meer gedetailleerde analyse en de meest actuele cijfers over sterfte en ziekte veroorzaakt door roken, kunt u de gegevens raadplegen op de websites van de WHO en andere gezondheidsdataplatforms zoals het Global Health Data Exchange (GHDx) (Tobacco Control BMJ) (World Health Organization (WHO).
Geraadpleegde bronnen:
Trimbos-instituut: Cijfers roken 2023 – Overzicht van rookgewoonten en stoppen met roken in Nederland.
VZinfo: Gevolgen van roken – Impact van roken op gezondheid en sterfte in Nederland.
Rijksoverheid: Beleid rookvrije generatie – Informatie over overheidsmaatregelen tegen roken in Nederland.
CBS: Ongezonde leefstijl 2022 – Statistieken over roken en volksgezondheid in Nederland.
Tobacco Control BMJ: Global smoking impact – Onderzoek naar wereldwijde sterfte en
Veelgestelde Vragen
Wat is het aantal sterfgevallen door roken in Nederland?
Volgens de meest recente gegevens van het RIVM stierven in 2022 naar schatting 20.220 mensen door aandoeningen veroorzaakt door roken.
Welke maatregelen neemt de Nederlandse overheid tegen roken?
De overheid heeft onder andere neutrale verpakkingen verplicht gesteld en vanaf 2024 wordt de verkoop van tabak in supermarkten en horecagelegenheden verboden.
Hoeveel procent van de ziektelast in Nederland komt door roken?
Roken is verantwoordelijk voor 9,4% van de totale ziektelast in Nederland.
Welke ziekten worden wereldwijd het meest veroorzaakt door roken?
Roken veroorzaakt wereldwijd vooral ischemische hartziekte, chronische obstructieve longziekte (COPD), en diverse vormen van kanker.
Hoeveel mensen sterven jaarlijks wereldwijd door roken?
Elk jaar sterven wereldwijd ongeveer 8 miljoen mensen aan ziektes gerelateerd aan roken, inclusief 1,2 miljoen door blootstelling aan tweedehands rook.
