Toerisme kan bijdragen aan strijd tegen stropers. “Weten jullie wat het verschil is tussen een witte en zwarte neushoorn?” In het Keniaanse wildpark Solio Conservancy kijkt Dr Felix Patten vanonder zijn pet geamuseerd de kring schoolkinderen rond.
De kinderen krijgen een ‘Rhino Awareness-cursus’ en mogen twee pasgeboren neushoornbaby’s een naam geven.
Met dit initiatief vraagt Kenia aandacht voor de schrijnende situatie van de neushoorn. Afrika verliest namelijk elke 8 uur een neushoorn en 2 soorten van de prehistorisch ogende kolos worden met uitsterven bedreigd.
Nationale en internationale pers zijn deze zomer uitgenodigd om de start van de Rhino Awareness campagne in de Rift Valley regio bij te wonen. Een spannende dag voor de kinderen uit het nabijgelegen dorp Muiga, maar ook voor Kinza (Arabisch voor ‘treasure’ of schat) en Kent – zoals de twee pasgeboren neushoornbaby’s vanaf vandaag heten.
Verborgen schat
‘Dr Felix’ gaat met de kinderen in het private wildpark op zoek naar de baby neushoorns en weet Kent en zijn moeder op te sporen. “In Kenia is zo’n 15 procent van alle neushoorns ter wereld te vinden, waarvan een groot deel op de 6.900 hectare van Solio Conservancy.
Op de savannes van Solio hebben de zwarte en witte neushoorn gezelschap van leeuwen, luipaarden, giraffes, bavianen, buffels en talloze andere soorten.
In een park hier vlak bij verblijven bovendien 4 van de 7 noordelijke witte neushoorns die er nog op de wereld zijn. Met IVF of het creëren van een subras proberen we dit ras voor de toekomst te behouden”, vertelt de ‘rhino-expert’.
De tourguide drivers van Rhino Watch safari kennen het dierenrijk van Solio als hun broekzak, zijn ongekend scherp in het ‘spotten’ van wild en brengen bevlogen hun grenzeloze kennis over. Maar neushoornbaby Kinza laat zich vandaag niet zien.
Bonussen en drones tegen stropen
Bonussen en drones tegen stropen“De zwarte neushoorn is moeilijker op te sporen”, zegt Frank Wirth van Rhino Awareness and Protection en Rhino Watch Safaris Kenya. “Hij eet in tegenstelling tot zijn witte soortgenoot geen gras, maar bladeren van struikgewas waarachter Kinza zich goed kan verstoppen.
En de zwarte neushoorn leeft solitair terwijl de witte in groepen leeft. Daardoor valt hij ook makkelijker in de handen van stropers”, zo snijdt Wirth direct de grootste bedreiging van de neushoorn aan.
“Kenia heeft nog maar 650 zwarte neushoorns en dat aantal daalt in een rap tempo. Ook de witte neushoorn wordt bedreigd; er is geen neushoorn veilig. In 2013 werden 59 neushoorns in Kenia gedood door stropers en dit jaar staat de teller alweer op 20.
Toen eind vorig jaar weer een slachtoffer in Solio viel, voelde ik me hulpeloos; hoe kunnen we de neushoorn beschermen? Het park is elektrisch omheind en ‘s nachts is er bewaking van rangers. In Kenia wordt elke mogelijke vorm van bescherming onderzocht, van het verven van de hoorns tot overvliegende drones om stropers op te sporen.
We hebben als eerste land in Afrika onze wetgeving verscherpt; in plaats van een geldboete lopen stropers nu kans om 15 jaar tot levenslang te krijgen. Maar de vraag naar neushoorn blijft toenemen.
Stropers nemen het risico op zwaardere straffen want ze ontvangen 150.000 dollar voor een gestroopte neushoorn. De waarde op de markt is ruim het dubbele voor een gemiddelde hoorn. Ook voor ‘inside’ tipgevers is de verleiding soms te groot.
Vanaf januari geef ik mijn medewerkers elke maand een bonus als er geen neushoorn is gedood. Sinds die tijd is in Solio niet meer gestroopt. We investeren ook veel in de bewustwording en educatie van de lokale bevolking.
En de kinderen die hier vandaag zijn, komen regelmatig terug om de neushoornbaby’s te zien opgroeien. Als de ‘locals‘ een band met de neushoorn opbouwen, zijn ze wellicht minder snel geneigd om te zwichten voor het grote geld.”
Aziatische vraag bestrijden
“Het belangrijkste wat we nu kunnen doen, is de vraag naar neushoorn producten bestrijden”, stelt dr Felix Patten. “De traditionele markt van neushoornpoeder voor Chinese medicijnen is sinds het Chinese verbod in 1993 nagenoeg verdwenen. De grootste vraag komt nu uit Vietnam, dat een fikse economische groei doormaakt.
De Vietnamese high society gebruikt neushoornpoeder op feesten, omdat het poeder het lichaam zou reinigen van de negatieve gevolgen van alcohol en drugs. Het is daar een gerespecteerd statussymbool.
Gelukkig heeft de Vietnamese regering de genezende werking van neushoornpoeder onlangs officieel ontkent, dus dat is weer een stap in de goede richting”, legt Patten uit.
Hij laat wat advertenties zien waarin Aziatische celebitries als rolmodel het geweten van de neushoornpoeder gebruikers aanspreken: “Het draait allemaal om bewustzijn, om zoveel mogelijk de boodschap te delen en de vraag terug te dringen zodat de wereld in de toekomst kan blijven genieten van deze grote, vriendelijke reus.”
www.facebook.com/rhinoawareness
www.rhino-awareness.com
Beste van twee werelden
In slaap vallen met het nachtelijk gebrul van een leeuw en ontwaken tussen de olifanten? Of een selfie maken met een buffel, luipaard of neushoorn? Veel mensen dromen van een ontmoeting met de Big Five en de zogenaamde Game Resorts spelen daar met een uitgebreid aanbod safari’s op in. Grote parken worden inmiddels omgeven door hoge hotels en druk verkeer.
Toch ziet Kenia de safari-toerist graag komen; voor de economie, maar ook voor het behoud van de dieren. Alternatieve parken laten namelijk zien dat toerisme en natuurbehoud goed samen kunnen gaan.
Ze gaan duurzaam met de omgeving en dieren om en laten een beperkt aantal toeristen toe. De ervaring van de safari wordt er niet minder om, integendeel zelfs.
Toerisme kan bijdragen aan strijd tegen stropers
In Samburu park aan de rode oevers van de Ewaso Nyero rivier, volgen de olifanten op zes meter van je terras hun vaste pad naar de rivier. En de zonsopgang bij het bloemrijke Rhino Watch Safari Lodge aan de voet van Mount Kenia, de enige berg op de evenaar met eeuwige sneeuw, wordt omschreven als ‘the closest thing to heaven’.
In het Aberdare park waan je je op 3 kilometer hoogte in de Schotse Hooglanden terwijl onderaan de berg een kudde olifanten zich tegoed doet aan bamboe en het oneindige groen van het regenwoud.
Alternatieve parken besteden veel aandacht aan de opleiding van tourguide drivers en voorlichting aan toeristen, maar ook aan onderzoek zodat wetenschap en toerisme elkaar kunnen versterken.
Je vindt er dezelfde ongekend rijke schat aan dieren en draagt tegelijk bij aan behoud en bescherming van de wilde diversiteit aan dieren die Kenia zo kleurrijk maken.
