Er zijn talloze misvattingen die de ronde doen over emoties en hoe deze werken.
Mythes over emoties ontkracht
Een wijdverbreide mythe is de overtuiging dat emoties vanaf de geboorte in de hersenen zijn vastgelegd en universeel zijn voor alle mensen en mogelijk zelfs gedeeld met andere dieren. Een andere misvatting is dat de hersenen emoties op een uiterst reactieve manier produceren.
Dit idee is geworteld in het geloof dat er een dierlijk deel in onze hersenen zit en wanneer de rationele kant van onze hersenen domineert, we morele, gezonde individuen zijn. En als de emotionele kant van onze hersenen zegeviert, zijn we ofwel immoreel omdat we niet hard genoeg hebben geprobeerd, of we zijn mentaal ziek omdat we onze emoties niet onder controle konden houden.
Het kan soms aanvoelen alsof emoties ons overvallen: ze borrelen op en drijven ons ertoe dingen te doen en te zeggen die misschien onverstandig zijn. Maar deze beschrijving vangt niet echt de manier waarop onze hersenen emoties genereren.
Hoe komen emoties tot stand?
Het onderzoek naar emoties loopt al zo’n 30 jaar. Om te beginnen, moet worden vermeld dat wetenschappers het niet eens zijn over hoe emoties te definiëren. Iedereen is het erover eens dat we emoties ervaren, maar men kan niet tot een consensus komen over wat een emotie precies inhoudt.
Er is een grote variabiliteit in ons emotionele leven. Sommige mensen bewegen zich in een zee van kalmte. Ze zijn over het algemeen mild en gemakkelijk in de omgang. Andere mensen bevinden zich in een tumultueuze zee van emoties. Ze ervaren voortdurend intense gevoelens.
Ze hebben het gevoel dat hun emoties hen controleren, in plaats van dat zij hun emoties onder controle hebben. Maar al deze ervaringen – dat emoties gebeurtenissen zijn die jou overkomen en waarmee je moet omgaan – zijn een illusie die de hersenen creëren.
Neem bijvoorbeeld een bepaalde heftige gebeurtenis in de wereld: deze activeert dat oude innerlijke deel van de hersenen, emotiecircuits diep in ons innerlijke beest en dan reageren we op wat er in de wereld is gebeurd. Maar dat is echt niet wat emoties zijn – en dat is niet hoe ze werken.
Hoe kunnen we dan wel emotie definiëren?
Hier is een manier om het te bekijken: De hersenen zijn constant bezig met het reguleren van je lichaam. Je lichaam stuurt continu sensorische informatie terug naar je hersenen, zoals hoeveel glucose, zuurstof, zout is er? Wat is de status van bijna elke metabole factor die je in leven en gezond houdt?
Maar je hersenen zijn niet op zo’n manier bedraad dat je die sensorische veranderingen specifiek ervaart. In plaats daarvan ervaar je een samenvatting – en dat is waar aangename of onaangename gevoelens, comfort, ongemak, opgewondenheid of kalmte en rust vandaan komen.
Dus, is dat een instantie van emotie? Niet precies. Gevoelens zijn eigenschappen of kenmerken van een episode van emotie, een instantie van emotie – maar ze zijn niet synoniem met emoties. Net zoals je geluid zou ervaren als stil of luid. Je kunt je zeer geactiveerd of zeer kalm voelen.
En wat je hersenen doen is zichzelf een verhaal vertellen over wat er gaande is in je lichaam in relatie tot wat er in de wereld gebeurt. Je hersenen creëren dit verhaal met behulp van kennis over emoties die je in het verleden hebt geleerd om te voorspellen wat je gaat zien en horen en voelen.
Dat is wat een emotie is. Dat is wat een instantie van elke emotie is, maar het is ook een verklaring voor hoe elke gedachte, elk gevoel, elke beslissing, elke actie die je ooit in je hele leven neemt, wordt gemaakt.
Is depressie dan een metabole aandoening?
Waarom is dit belangrijk? Wanneer er iets misgaat, moet je je uitleg gebruiken als een hulpmiddel om uit te zoeken hoe je dingen kunt repareren. Bijvoorbeeld, bij depressie ben je metabolisch gecompromitteerd, omdat je hersenen geloven dat er een metabolisch probleem in je lichaam is.
En de symptomen van depressie zijn het gevolg van de poging van de hersenen om energie te besparen. Je voelt je moe of je voelt je onaangenaam. Je hebt het gevoel dat je je niet kunt concentreren, je kunt je niet bewegen omdat het bewegen van je lichaam echt veel energie vergt.
Dat is waar depressie vandaan komt. Het betekent niet noodzakelijkerwijs dat er iets mis is in de wereld of met jou, hoewel het dat soms wel betekent. Dus, een deel van het beheersen van je emoties is uitzoeken wanneer onaangename gevoelens diagnostisch zijn voor iets in de wereld en wanneer ze gewoon een indicatie zijn dat dingen onzeker zijn of dat je iets heel moeilijks doet.
Als je begrijpt dat de belangrijkste taak van de hersenen is om de systemen van het lichaam te reguleren en te coördineren, dan ga je anders denken over de behandeling.
Veranderen van de voorspellingen van je hersenen
Het feit dat emoties jou niet overkomen – dat je hersenen ze creëren – en dat je hersenen je vroegere ervaringen gebruiken om te voorspellen wat er gaat gebeuren, heeft echt grote implicaties. De eerste grote implicatie is dat je een architect bent van je ervaring.
Het betekent dat je je hersenen voorziet van andere voorspellingen. Je bent niet per se een gevangene van je verleden, maar je vroegere ervaringen, zoals ze in je hersenen zijn gereconstrueerd, zijn een fundamenteel onderdeel van je huidige ervaring en je huidige acties. Het is echt moeilijk om terug te reiken naar het verleden en te veranderen wat die gebeurtenissen betekenden en hoe je ze ervaren hebt; daar is psychotherapie voor.
Maar als je begrijpt dat elke ervaring die je nu hebt deel uitmaakt van het voorspellend vermogen van je hersenen, dan besef je dat de beste manier om je verleden te veranderen, is je heden, je “nu” te veranderen.
Dus, net zoals je sport om jezelf gezonder te maken, kun je energie investeren om verschillende ervaringen voor jezelf te creëren. Je kunt nieuwe dingen leren, films kijken, boeken lezen, zelfs misschien acteren in een toneelstuk om verschillende ervaringen te op te doen, die je buiten het normale bereik van wat je hersenen zouden voorspellen brengen.
Zo leer je nieuwe dingen en oefent ermee, waardoor ze meer automatisch worden en dan gebruiken je hersenen deze nieuwe ervaringen gewoon om anders te voorspellen in de toekomst en voor jou om in de toekomst anders te handelen, wat je de mogelijkheid geeft om anders te zijn dan je nu bent.
Je hebt meer controle dan je denkt
Niet iedereen heeft zoveel controle als hij of zij zou willen, maar iedereen heeft een beetje meer controle dan hij of zij denkt te hebben. Wanneer je als baby deze wereld binnenkomt, ben je niet bedraad met herinneringen die je hersenen zullen gebruiken om te voorspellen. Andere mensen cultiveren jouw wereld en daardoor bedraden ze je hersenen vol ervaringen die je hersenen dan zullen gebruiken om te voorspellen.
Je hebt geen hand gehad in het creëren van die wereld en je bent er niet verantwoordelijk voor. Maar als volwassene kun je beslissingen nemen over wat je nu ervaart. Je kunt keuzes maken over hoe je handelt en die beslissingen en keuzes versterken ofwel de voorspellingen die je hersenen maken, of ze veranderen ze.
Soms zijn we in het leven verantwoordelijk voor het veranderingen , omdat wij de enigen zijn die ze kunnen veranderen. Dat kan oneerlijk voelen en het is op een bepaalde manier soms ook oneerlijk. Maar het is ook heel krachtig.
